Koszty prowadzenia działalności gospodarczej
Choć samo uruchomienie działalności nic nie kosztuje, już pierwszy miesiąc prowadzenia firmy przyniesie wydatki. Odprowadzimy m.in. podatek VAT, składkę na ZUS i składkę na ubezpieczenie zdrowotne, a do tego poniesiemy inne koszty. Najprawdopodobniej trzeba będzie zapłacić za księgowość (chyba że zajmiemy się tym samodzielnie), założenie sklepu internetowego, wynajęcie lokalu lub przestrzeni magazynowej, a wreszcie za wyposażenie firmy.
Lista kosztów prowadzenia działalności gospodarczej może być już na początku o wiele dłuższa, a z czasem na pewno rozwinie się o kolejne pozycje – wymienione punkty to jedynie przykłady. Na szczęście dla przedsiębiorców części kosztów da się uniknąć – zwłaszcza na początku drogi. Oto, na jakie ulgi mogą liczyć osoby zakładające pierwszą firmę.
Ulga na start – sztandarowy projekt wciąż aktywny
Masz uprawnienia do skorzystania z ulgi na start, jeżeli spełniasz wszystkie trzy warunki:
- po raz pierwszy prowadzisz działalność albo otwierasz firmę po co najmniej 5 latach od zawieszenia lub zamknięcia poprzedniej,
- jesteś osobą fizyczną – prowadzisz działalność jednoosobową lub jesteś wspólnikiem spółki cywilnej,
- nie pracujesz na rzecz byłego pracodawcy, u którego pracowałeś na etacie w tym lub poprzednim roku kalendarzowym.
Warunki spełnione? To znaczy, że można korzystać z Ulgi na start, która przynosi nowym przedsiębiorcom szereg korzyści.
Najważniejsze korzyści Ulgi na start
Jeżeli zdecydujesz się na uruchomienie Ulgi na start, przez pierwszych sześć miesięcy:
- nie zapłacisz składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe),
- nie zapłacisz składki na Fundusz Pracy,
- nie zapłacisz składki na Fundusz Solidarnościowy.
Pamiętaj jednak, że Ulga na start nie wpływa na składkę zdrowotną! Mimo korzystania z ulgi, musisz zarejestrować się do ubezpieczenia zdrowotnego i opłacać składkę co miesiąc. Jeżeli chcesz, możesz także zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego swoją rodzinę – płacisz składkę, możesz więc korzystać z niego bez ograniczeń.
Minusy Ulgi na start
Nie ma róży bez kolców – wybór Ulgi na start oznacza, że przez pierwsze pół roku nie odłożysz nic na emeryturę czy rentę. Jeżeli w tym czasie zachorujesz lub ulegniesz wypadkowi, również nie otrzymasz z tego tytułu żadnych świadczeń. Ulga na start nie oznacza darowizny od państwa – to tylko (albo aż) możliwość zrezygnowania z konieczności opłacania składek na początku drogi, gdy wszystko jest nowe, a wydatków nie brakuje.
Ważne!
Jeśli od początku zatrudniasz ludzi lub zaczynasz zatrudniać w okresie pierwszych sześciu miesięcy, musisz pamiętać o tym, że Ulga na start dotyczy tylko Ciebie – Twoi pracownicy czy zleceniobiorcy są objęci ubezpieczeniami jak zwykle – od momentu, gdy zaczną u Ciebie pracować. To oznacza, że musisz odprowadzać na nich składki bez względu na to, czy korzystasz z Ulgi na start.
Okres trwania ulgi
Ulga na start trwa sześć miesięcy, jednak możesz ten okres nieco wydłużyć – wystarczy, że rozpoczniesz działalność w inny niż pierwszy dzień miesiąca. Wówczas nie wliczasz tego miesiąca do okresu 6 miesięcy. Jeżeli więc uruchomisz firmę 9 maja 2024, z ulgi na start będziesz mógł korzystać aż do końca listopada tego roku.
Preferencyjne składki na ZUS
Kolejnym udogodnieniem, skierowanym do nowych przedsiębiorców, jest możliwość odprowadzania niższych składek na ubezpieczenia społeczne. Rozwiązania te noszą nazwę Mały ZUS oraz Mały ZUS Plus. Pierwsze z nich można wybrać już w momencie zakładania firmy lub po okresie korzystania z Ulgi na start. Oznacza to, że przez pierwsze pół roku przedsiębiorca może w ogóle nie płacić składek na ZUS, a następnie przejść na Mały ZUS, na kolejne 24 miesiące. Jak długo można korzystać z tych rozwiązań? Jakie korzyści przynoszą i jakie warunki musisz spełnić, by uruchomić Mały ZUS w Twojej firmie? Sprawdźmy dokładnie!
Chcę skorzystać z Małego ZUS-u – jakie warunki muszę spełnić?
Zasady są podobne do tych obowiązujących przy Uldze na start. Mały ZUS możesz uruchomić, jeśli:
- nie prowadzisz działalności gospodarczej lub nie prowadziłeś jej w okresie ostatnich 60 miesięcy,
- nie wykonujesz działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy – dotyczy bieżącego i poprzedniego roku kalendarzowego oraz sytuacji, w których wykonujesz czynności takie same jak wchodzące w zakres obecnie prowadzonej działalności
Pamiętaj też, że istnieje szereg elementów, które wykluczają możliwość zastosowania preferencyjnych składek ZUS. Dzieje się tak, gdy w ciągu ostatnich 60 miesięcy:
- prowadziłeś pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych,
- wykonywałeś działalność twórczą lub artystyczną,
- prowadziłeś działalność gospodarczą w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne albo takiej, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- byłeś wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
- prowadziłeś publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół na podstawie Prawa oświatowego.
Co daje Mały ZUS?
Jakie korzyści właściwie płyną z zastosowania Małego ZUS-u? Preferencyjne składki ZUS to możliwość określenia niższej niż standardowa podstawy. Przedsiębiorcy, którzy odprowadzają standardowe składki na ZUS, płacą kwotę wynikającą z zadeklarowanej podstawy. Minimalna wysokość tej podstawy jest równa 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego brutto.
Poszczególne składki stanowią składowe zadeklarowanej podstawy. W przypadku 60-procentowej podstawy, podział wygląda następująco:
- składka na ubezpieczenie emerytalne wynosi 19,52% podstawy wymiaru,
- składka na ubezpieczenie rentowe to 8% podstawy wymiaru,
- składka na ubezpieczenie chorobowe stanowi 2,45% podstawy wymiary,
- składka na ubezpieczenie wypadkowe jest różna, a jej wysokość wynika z ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Gdy przedsiębiorca decyduje się na skorzystanie z Małego ZUS-u, może przez dwa lata płacić składki, których wysokość obliczana jest na podstawie obniżonej podstawy. Najniższa dopuszczalna podstawa wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia miesięcznego brutto.
W 2024 roku obniżona podstawa wyniesie:
- najpierw 1272,6 zł (30% minimalnego wynagrodzenia, które od stycznia wynosić będzie 4242 zł brutto),
- następnie 1290 zł (30% z 4300 zł, bo tyle będzie wynosiło minimalne wynagrodzenie od lipca 2024).
Dla porównania – w 2023 roku obniżona podstawa wynosiła:
- najpierw 1047 zł (30% minimalnego wynagrodzenia, które od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 wynosiło 3490 zł brutto),
następnie 1080 zł (30% z 3600 zł od 1 lipca 2023 do 31 grudnia 2023).
Zwolnienie z Funduszu Pracy i Funduszu Solidarnościowego
Mały ZUS uprawnia również do zwolnienia z konieczności opłacania składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Solidarnościowy, jednak dotyczy to tylko przedsiębiorców, dla których prowadzona działalność gospodarcza stanowi jedyny tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.
Mały ZUS w 2024 roku
Jak niemal co roku, składki na ZUS także w 2024 roku ulegną zmianie, z której nie ucieszą się przedsiębiorcy. Preferencyjne składki na ZUS wciąż będą wyraźnie niższe od tzw. dużego ZUS-u, ale z racji planowanych podwyżek płacy minimalnej, wzrosną także stawki przewidziane dla korzystających z małego ZUS-u.
W okresie od stycznia do czerwca 2024 ZUS preferencyjny:
- bez ubezpieczenia chorobowego wyniesie 371,47 zł,
- z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym wyniesie 402,65 zł.
W okresie od lipca do grudnia 2024 ZUS preferencyjny:
- bez ubezpieczenia chorobowego wyniesie 376,55 zł,
- z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym wyniesie 408,16 zł.
Dla porównania – przez cały rok 2024 składki w ramach standardowego ZUS-u wyniosą:
- bez ubezpieczenia chorobowego 1485,31 zł,
- z ubezpieczeniem chorobowym 1600,32 zł.
Preferencyjne składki ZUS – choć w 2024 roku wyższe niż kiedykolwiek – wciąż stanowią źródło sporych oszczędności dla przedsiębiorców, którzy dopiero zaczynają prowadzić własną działalność gospodarczą. Korzystanie z małego ZUS-u przekłada się na około 14 500 zł oszczędności w skali roku.
Ważne!
Niezależnie od tego, czy korzystasz z Ulgi na start, Małego ZUS-u, czy też od razu odprowadzasz standardowe składki na ubezpieczenia społeczne, do wydatków musisz doliczyć składkę zdrowotną – w obecnym kształcie prawnym jej wysokość zależy od osiąganych dochodów i wynosi 9% podstawy wymiaru składki dla rozliczających się na zasadach ogólnych, 4,9% dla podatników podatku liniowego oraz 9% zryczałtowanej podstawy dla przedsiębiorców na ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych.
Mały ZUS Plus
Warto na koniec wspomnieć także o Małym ZUS-ie Plus. To pewna alternatywa dla Małego ZUS-u. W jej ramach przedsiębiorca odprowadza składkę na ubezpieczenia społeczne nie na podstawie średniej lub minimalnej płacy, ale na podstawie przychodu osiągniętego w poprzednim roku podatkowym – z tego powodu nie omawiamy tego tematu szczegółowo. Do skorzystania z Małego ZUS-u Plus nie kwalifikują się bowiem nowi przedsiębiorcy. Jednym z kluczowych warunków jest prowadzenie działalności gospodarczej w roku ubiegłym przez nie krócej niż 60 dni. Na Mały ZUS Plus można jednak przejść po okresie korzystania z Ulgi na Start lub Małego ZUS-u.
