Na czym polega i jak działa leasing zwrotny?
Inną nazwą leasingu zwrotnego, z którą możemy się spotkać, jest leasing odwrotny. Ten termin wydaje się nieco bardziej klarowny, choć jest rzadziej wykorzystywany. Leasing zwrotny to bowiem usługa, która występuje w kontrze do klasycznego leasingu. W ramach leasingu zwrotnego przedsiębiorca odsprzedaje środek trwały, będący własnością przedsiębiorstwa, firmie leasingowej. Nie jest to jednak zwykła sprzedaż, a przeniesienie prawa własności do przedmiotu, z jednoczesnym zachowaniem prawa do użytkowania przez poprzedniego właściciela.
Podstawową korzyścią leasingu zwrotnego jest uzyskanie środków finansowych ze sprzedaży przedmiotu. W ten sposób firma, która wydała pieniądze na zakup pojazdu, maszyny czy innego środka trwałego, może uwolnić te środki, a jednocześnie nadal korzystać z przedmiotu.
Przykład:
Pan Aleksander zawarł z przedsiębiorstwem leasingowym umowę, w ramach której leasingodawca staje się właścicielem trzech szaf chłodniczych. W umowie znajduje się jednak zapis, zgodnie z którym chłodziarki pozostaną w miejscu wykonywania działalności pana Aleksandra przez cały okres trwania umowy.
Dzięki temu przedsiębiorstwo pana Aleksandra może działać bez zmian, a jej konto zasili kwota ze sprzedaży przedmiotów.
W powyższym przykładzie pan Aleksander jest jednocześnie odbiorcą przedmiotu umowy i jego dostawcą. Transakcja polega na tym, że od nabywcy otrzymuje zapłatę, w ten sposób uwalniając środki, które wydał na zakup przedmiotu. W zamian jednak zobowiązuje się do terminowego opłacania rat.
Okres trwania umowy zależy od wartości środka trwałego, wysokości rat oraz ewentualnej kwoty wykupu – podobnie jak w przypadku standardowej umowy leasingu.
Leasing zwrotny – operacyjny czy finansowy?
Podobnie jak w przypadku klasycznego leasingu, umowę leasingu zwrotnego można zawrzeć w formie leasingu operacyjnego lub finansowego.
Leasing operacyjny
W tym wariancie leasingodawca powinien ująć zakupiony przedmiot w ewidencji środków trwałych. To na nim ciąży też obowiązek dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Przedsiębiorca osiąga szereg korzyści podatkowych, takich jak możliwość ujęcia rat leasingowych oraz wydatków na naprawy czy serwisowanie w kosztach uzyskania przychodu. Po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego (także zwrotnego), przedsiębiorca może ponownie wykupić przedmiot. Nie jest to jednak konieczne.
Leasing finansowy
Ta opcja pozostawia konieczność dokonywania odpisów amortyzacyjnych w rękach sprzedającego środek trwały. Co więcej, umowa leasingu finansowego zakłada, że automatycznie po spłacie ostatniej raty przedsiębiorca stanie się ponownie właścicielem przedmiotu umowy.
Czym jeszcze różni się leasing operacyjny od finansowego? Która opcja okaże się bardziej korzystna dla Twojej firmy? Przeczytaj nasz poradnik: Leasing operacyjny a finansowy – poznaj różnice!
Co może być przedmiotem umowy leasingu zwrotnego?
Podobnie jak w przypadku klasycznego leasingu, przedmiotem leasingu zwrotnego może być niemal każdy środek trwały. Warunkiem jest możliwość dokonywania odpisów amortyzacyjnych.
Leasingiem zwrotnym najczęściej finansuje się sprzedaż:
- nieruchomości,
- pojazdów (osobowych i dostawczych),
- maszyn budowlanych,
- maszyn produkcyjnych,
- maszyn rolniczych,
- sprzętu komputerowego,
- sprzętu medycznego,
- linii technologicznych,
- urządzeń technicznych,
- gruntów.
Ważne!
Leasing zwrotny może służyć do sfinansowania nie tylko sprzedaży, ale również prawa wiecznego użytkowania gruntów.
Często środki pozyskane ze sprzedaży środka trwałego za pośrednictwem leasingu zwrotnego wykorzystuje się w celu dokonania inwestycji. Sztandarowym przykładem są tutaj nieruchomości, które często oddaje się w leasing zwrotny, a pozyskane w ten sposób środki przeznacza na modernizację, rozbudowę lub doposażenie budynku, będącego przedmiotem porozumienia.
Jakie korzyści płyną z uruchomienia leasingu zwrotnego?
Omawiana usługa nie byłaby tak popularna, gdyby nie korzyści, jakie ze sobą niesie.
Zastrzyk pieniędzy – najważniejszym benefitem, płynącym z leasingu zwrotnego, jest oczywiście możliwość uwolnienia środków zamrożonych w zakupionych aktywach trwałych. Sprzedający zachowuje prawo do korzystania z maszyny, pojazdu, nieruchomości czy innej rzeczy, a jednocześnie otrzymuje dostęp do pieniędzy, które może wydać na dowolny firmowy cel.
Koszty prowadzenia działalności – raty leasingu i pozostałe opłaty związane z usługą możesz ująć w kosztach uzyskania przychodu, zmniejszając w ten sposób podstawę opodatkowania.
Brak wpływu na zdolność kredytową – leasing zwrotny umożliwia przedsiębiorcom pozyskanie środków bez obniżania zdolności kredytowej firmy. Podstawą do przyjęcia takiego podejścia jest fakt, że leasingobiorca jest jednocześnie dostawcą finansowanego aktywa. Działa to podobnie jak w przypadku faktoringu – finansowanie faktoringiem również pozostaje bez wpływu na zdolność kredytową, ponieważ przedmiotem finansowania jest należność przedsiębiorcy.
Niskie koszty finansowania – niejako pochodną poprzedniego punktu są stosunkowo niskie koszty leasingu odwróconego. W porównaniu do kredytów obrotowych, inwestycyjnych czy gotówkowych dla firm, leasing zwykle jest korzystniejszy.
Mniej formalności i szybka realizacja – leasingobiorca nie musi dostarczać wielu dokumentów przedsiębiorstwu leasingowemu. Potrzebna będzie proforma, specyfikacja techniczna przedmiotu umowy, wniosek leasingowy i potwierdzenie zakupu. W niektórych przypadkach konieczne jest także przekazanie leasingodawcy dokumentów finansowych firmy oraz ewidencji środków trwałych.
Leasing zwrotny a VAT i podatek dochodowy
Jak każda usługa finansowa, także leasing zwrotny posiada pewne minusy. Najistotniejszym z nich jest konieczność odprowadzenia podatków od sprzedawanego środka trwałego. Jako że po stronie firmy powstaje przychód, należy wystawić leasingodawcy fakturę VAT i odprowadzić podatek PIT lub CIT (zależnie od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej) oraz VAT.
Należy także pamiętać o tym, że w przypadku wyboru leasingu zwrotnego finansowego, w koszty uzyskania przychodu przedsiębiorca może zaliczyć jedynie część odsetkową rady (bez części kapitałowej).
Kolejną niedogodnością, którą trzeba wziąć pod uwagę, jest limit kwotowy dotyczący odpisów amortyzacyjnych. Obecnie jest on ustalony na 150 000 zł. Więcej o odpisach amortyzacyjnych i związanych z nimi zasadach przeczytasz w naszym poradniku: Amortyzacja środków trwałych – metody i koszty.
Nie można zapominać o podatku VAT. W leasingu zwrotnym operacyjnym stawka podatku VAT to 23%. Przedsiębiorca będzie więc co miesiąc płacić ratę leasingową powiększoną o podatek VAT. Jeżeli jednak firma zdecyduje się wybrać leasing finansowy, musi pamiętać, że leasingodawca ma obowiązek naliczenia VAT od dostawy towaru. Różnica polega na tym, że przedsiębiorca, który sprzedaje swój środek trwały, musi opłacić podatek VAT z góry w całości.
Cel leasingu zwrotnego
Dla części leasingodawców spore znaczenie może mieć cel, na jaki chcesz przeznaczyć pozyskane z leasingu odwróconego środki. W teorii możesz wydać te pieniądze na dowolny cel firmowy, jednak w praktyce firmy leasingowe mają swoje upodobania. Szczególnie mile widziane są cele inwestycyjne, ale możliwe jest także uzyskanie leasingu zwrotnego po to, by spłacić nim inne zobowiązania firmy.
Innym popularnym celem jest refinansowanie. Przedsiębiorca, który chce zakupić maszyny za granicą z własnych środków, może chcieć natychmiast odzyskać poniesione koszty za pośrednictwem leasingu zwrotnego. To dość często spotykana sytuacja, dobrą praktyką w takim przypadku jest nawiązanie kontaktu z leasingodawcą jeszcze przed zakupem środka trwałego za granicą i złożenie wniosku leasingowego – wszystko po to, by upewnić się, że Twoja firma ma warunki do uzyskania leasingu.
Jeżeli jednak planujesz wykorzystać leasing odwrotny, by poprawić płynność finansową Twojej firmy, musisz liczyć się z możliwością odmowy ze strony firmy leasingowej. Lepszą alternatywą w takiej sytuacji jest skorzystanie z faktoringu online, czyli sprzedaży faktur z odległymi terminami płatności.
Wartość środka trwałego w leasingu zwrotnym
Jaką wartość dla środka trwałego należy przyjąć przy wypełnianiu wniosku? Odpowiedź brzmi: rynkową. Nie zawsze jest to jednak możliwe do określenia.
Przykład:
Pani Elwira chce sprowadzić z Niemiec linie produkcyjne i planuje refinansować je leasingiem zwrotnym. Zanim to nastąpiło, złożyła wniosek leasingowy w jednej z firm. Jako wartość środka trwałego wpisała wartość rynkową, mimo że zapłaciła znacznie mniej.
Obowiązkiem firmy leasingowej jest przyjęcie wartości rynkowej lub zbliżonej do rynkowej, jednak w tym przypadku konieczne jest dookreślenie stopnia zużycia linii produkcyjnej, rocznika produkcji oraz marki producenta – te parametry pozwolą leasingodawcy oszacować, czy może podjąć się finansowania danego środka trwałego.
Przykład:
Leasingodawca zlecił wycenę środka trwałego i na jej podstawie dokonał korekty wyceny przygotowanej wcześniej przez panią Elwirę. W tej sytuacji przedsiębiorczyni może zdecydować się na zwiększenie wkładu własnego lub obniżenie wartości transakcyjnej aktywa na zgodną z wyceną leasingodawcy.
Kiedy warto skorzystać z leasingu zwrotnego?
Przedsiębiorcy szczególnie upodobali sobie możliwość leasingowania zwrotnie maszyn tuż po tym, jak sami wykupili je z leasingu. Jak to działa?
Przykład:
Pan Norbert wykupił z leasingu maszynę przemysłową. Zapłacił za nią przy wykupie 25 000 zł, co odpowiada 10% wartości początkowej (250 000 zł). W czasie, jaki upłynął od momentu zawarcia umowy leasingowej do jej zakończenia, wartość tego środka trwałego jednak znacząco wzrosła, a obecnie wynosi około 400 000 zł.
Jeżeli więc pan Norbert zdecyduje się na leasing zwrotny, wystawi leasingodawcy fakturę na 400 000 zł – oczywiście przy założeniu, że przedmiot umowy faktycznie odpowiada wartości rynkowej.
Ważne!
Nie dla każdego środka trwałego takie rozwiązanie będzie korzystne. W przypadku zastosowania leasingu zwrotnego samochodu osobowego tuż po wykupie z leasingu, atrakcyjność rozwiązania znacząco maleje ze względu na liczne ograniczenia podatkowe dotyczące wykupu pojazdu.
To, rzecz jasna, nie jedyna sytuacja, w której leasingowanie zwrotne się opłaca. Ogólna zasada jest prosta: firma, dysponująca aktywami o dużej wartości, może sporo zyskać na leasingowaniu zwrotnym. Wiele jednak zależy od konkretnych ustaleń pomiędzy leasingodawcą a leasingobiorcą.
