Co to jest płynność finansowa?
Aby mieć pewność, że dobrze rozumiemy zagadnienie, musimy zacząć od podstaw – w tym przypadku od definicji. Płynność finansowa to zdolność firmy do opłacania bieżących zobowiązań, pokrywania wierzytelności, spłacania należności oraz zaopatrywania się w produkty i usługi niezbędne w codziennej pracy.
Innymi słowy: przedsiębiorstwo płynne finansowo jest w stanie na czas płacić swoim pracownikom, kupować odpowiednie sprzęty i zaopatrzenie (na przykład elementy do wytwarzania sprzedawanych później towarów), a także spłacać należności za towary i usługi w terminie.
Wydaje się, że utrzymanie płynności finansowej nie jest wcale trudne, jednak na przeszkodzie staje często długi termin płatności faktur. Zwyczajną praktyką w wielu branżach jest wystawianie dokumentów sprzedaży z terminem płatności wynoszącym 30, 60, 90 dni, a nawet jeszcze dłuższym! Może więc dojść do sytuacji, w której mimo pomyślnego przeprowadzenia dużej transakcji i dopełnienia wszelkich formalności z nią związanych, firma wciąż nie ma pieniędzy na koncie. Grozi to utratą płynności finansowej, w końcu podatki i tak należy zapłacić, wynagrodzenia dla pracowników również nie mogą czekać, a pozostaje jeszcze kwestia niezbędnych zakupów.
Żeby przygotować się na wszystkie ewentualności, trzeba uświadomić sobie, że płynność finansowa to jeden z elementów oceny przedsiębiorstwa, a co za tym idzie, są z nią związane wskaźniki, które umożliwią nam samodzielną ocenę płynności finansowej i podjęcie środków zapobiegawczych.
Jak obliczyć płynność finansową przedsiębiorstwa?
Aby trafnie ocenić zdolność przedsiębiorstwa do spłaty zobowiązań, należy wiedzieć, co tak naprawdę określa płynność finansowa:
- Stan środków pieniężnych.
- Możliwość przemiany majątku i jego składników w pieniądze.
- Możliwość pokrycia pieniędzmi zobowiązań firmy.
Analiza płynności finansowej może zostać przeprowadzona w ujęciu statycznym lub dynamicznym. Pierwsze z nich bierze pod uwagę dane finansowe wykazane w bilansie oraz rachunku zysków i strat lub na podstawie wskaźników obowiązujących w konkretnym dniu. Drugie z kolei uwzględnia dane z przepływów pieniężnych mających miejsce w danym przedziale czasowym.
Wskaźniki płynności finansowej
Wyróżniamy trzy podstawowe kryteria, pozwalające określić płynność przedsiębiorstwa:
- płynność bieżąca;
- płynność szybka;
- płynność natychmiastowa.
Wyliczenia stosowane w obliczaniu płynności finansowej opiera się na aktywach obrotowych, czyli środkach będących niejako “w rezerwie” finansowej firmy. Są to nie tylko pieniądze znajdujące się na firmowym koncie bankowym, ale także należności i inwestycje krótkoterminowe, czyli takie, które można zamienić na gotówkę stosunkowo szybko. W razie konieczności pieniądze te można wykorzystać w celu spłaty bieżących zobowiązań.
Bieżąca płynność finansowa
Analizę płynności przedsiębiorstwa rozpoczyna się zwykle od określenia stopnia bieżącej płynności finansowej. Dzięki temu osoba lub podmiot przeprowadzający analizę będzie mógł poznać zdolność firmy do pokrycia bieżących zobowiązań.
Im wyższy wskaźnik, tym lepiej. Optymalną, zalecaną dla większości przedsiębiorstw wartością bieżącej płynności finansowej jest przedział 1.5-2.0. Na tym jednak nie koniec tej części analizy.
Aby uzyskać miarodajny wynik, porównuje się te wartości z innymi przedsiębiorstwami działającymi w kraju w tej samej branży. Warto także zestawić aktualny wynik z osiągniętym w poprzednim okresie rozliczeniowym.
Wskaźnik bieżącej płynności finansowej niższy niż 1.0 to wyraźny sygnał, że należy zadbać o regulowanie zobowiązań.
Przyspieszona płynność finansowa
Ten wskaźnik stosuje się, by określić możliwość pokrycia zobowiązań za pomocą jedynie aktywów o wyższym stopniu płynności, czyli inwestycji oraz należności krótkoterminowych. Przyspieszoną płynność finansową obliczamy niemal tak samo, jak bieżącą. Różnica polega na tym, że z obliczeń wyłącza się zgromadzone zapasy oraz towary znajdujące się w fazie produkcji.
Wynik powinien być większy lub równy 1.0. W uproszczeniu oznacza to, że przedsiębiorstwo jest w stanie pokryć wszystkie zobowiązania bieżące bez konieczności upłynniania aktywów rzeczowych. Wartość PPF poniżej 1.0 oznacza, że nastąpiła utrata płynności finansowej.
Warto wiedzieć, że zestawienie: wysoka bieżąca płynność finansowa – niska przyspieszona płynność finansowa to sytuacja niepożądana, świadczy bowiem o zalegających w firmie zapasach. Zwykle generuje to dodatkowe, niepożądane koszty (np. magazynowania towaru).
Wskaźnik natychmiastowej płynności finansowej
Ostatni ze wskaźników płynności przedsiębiorstwa określa możliwości firmy w zakresie regulowania bieżących zobowiązań jedynie z pomocą posiadanych środków pieniężnych.
Wartość ostatniego wskaźnika powinna wynosić ok. 0.1-0.2. Nawet brak środków na koncie firmowym niekoniecznie musi być powodem do niepokoju. O ile wskaźniki przyspieszonej i bieżącej płynności finansowej są wysokie, a ściągalność należności działa sprawnie, nie powinny wystąpić żadne negatywne skutki takiego stanu rzeczy.
Brak płynności finansowej w firmie – co zrobić?
Może się zdarzyć, że nawet mimo najlepszych chęci, chłonnego rynku i mądrego zarządzania firmą, przedsiębiorstwo traci płynność finansową. Doprowadzić do tego może niekorzystna sytuacja gospodarcza, nieuczciwość kontrahentów unikających spłaty należności, a także zupełnie nieprzewidziane okoliczności, jak klęska żywiołowa czy epidemia.
Jeśli firma do tej pory radziła sobie na rynku dobrze, a przejściowe trudności zaskoczyły nas w nieodpowiednim momencie lub były zupełnie nieprzewidywalne, nie ma sensu składać broni. Istnieje kilka sposobów, które pozwolą przezwyciężyć utratę płynności finansowej przedsiębiorstwa.
Sposoby na odzyskanie płynności finansowej
Firmy, które znajdują się na krawędzi upadłości, najczęściej sięgają po kredyt. Ale to nie jedyna dostępna opcja. Co więcej, zdarzają się sytuacje, w których żaden bank nie udzieli naszej firmie kredytu, a mimo to mamy jeszcze duże szanse, by postawić biznes na nogi.
- Kredyt – spłacić piętrzące się zobowiązania możemy dzięki pozyskaniu środków z banku. Możemy zdecydować się na specjalny kredyt firmowy, lub standardowe kredyty inwestycyjne czy obrotowe. Każdy z nich będzie jednak wymagał odpowiedniej zdolności kredytowej. Co w przypadku, gdy jej nie mamy?
- Pozyskanie zaliczek – bywa, że nasi kontrahenci wcale nie planowali zalegać z płatnościami, sami jednak borykają się z problemami finansowymi. W takiej sytuacji możemy poprosić o wpłacenie zaliczek, by choć w pewnym stopniu pokryć bieżące zobowiązania. Trzeba się jednak liczyć z tym, że zaliczki nie wystarczą na wszystko.
- Faktoring – ta coraz popularniejsza na polskim rynku usługa to interesująca alternatywa dla kredytów. Korzystając z faktoringu, nie pożyczamy pieniędzy, a więc nie zwiększamy swojego zadłużenia. Zamiast tego sprzedajemy firmie faktoringowej faktury, z których zapłatą zwlekają nasi kontrahenci. W zamian faktor pobiera prowizję, nasza firma otrzymuje jednak środki natychmiast. Nie musimy się też martwić zdolnością kredytową w tak dużym stopniu, jak ma to miejsce przy ubieganiu się o kredyt. Instytucje faktoringowe w mniejszych stopniu interesują się finansami naszej firmy, ważniejsza jest dla nich wypłacalność naszych dłużników. W praktyce oznacza to, że zawarcie umowy faktoringowej może być korzystniejsze, niż zadłużanie się w banku, a z pewnością jest łatwiej dostępne.
Utrata płynności finansowej to nie wyrok, a być może jedynie przejściowa trudność. Sfinansuj pojedyncze faktury w PragmaGO!
