Pierwszy pakiet deregulacyjny dla przedsiębiorców – jakie zmiany przyniesie?

Zapowiadany od wielu miesięcy pakiet deregulacyjny dla przedsiębiorców nabrał już konkretnych kształtów. Prawie 50 korzystnych dla firm zmian zajdzie w aż 35 ustawach na przełomie roku. Na co dokładnie mogą liczyć polscy przedsiębiorcy? Czy “przyjazne prawo gospodarcze” stanie się czymś więcej niż obiecującym hasłem?
Spis treści:

Czym jest pakiet deregulacyjny? Jakie zmiany obejmuje?


Najważniejszym elementem przygotowywanego obecnie pakietu deregulacyjnego jest wprowadzenie ułatwień dla przedsiębiorców. Te dotyczyć mają m.in. zakładania działalności gospodarczej. Poza tym zmieni się prawo gospodarcze oraz zasady jego tworzenia. Ostatnim filarem pakietu deregulacyjnego – idącym w parze z łatwiejszym rozpoczynaniem działalności – jest szereg udogodnień obejmujących prowadzenie już funkcjonującej firmy. 

Założenia pakietu deregulacyjnego

Tak szeroko zakrojonym zmianom przyświeca w teorii jeden ogólny cel – ułatwienie przedsiębiorcom prowadzenia biznesu. W rzeczywistości jednak kryje się za tym kilka głównych założeń, takich jak:

  • zmniejszenie liczby regulacji dotyczących przedsiębiorców,
  • skrócenie czasu realizacji procedur administracyjnych,
  • wsparcie rozwoju mikro-, małych i średnich firm,
  • skrócenie czasu kontroli przedsiębiorstw,
  • zmniejszenie liczby przeprowadzanych kontroli w oparciu o kategorie ryzyka.

Pełna lista aktów prawnych, których dotkną planowane zmiany, nie została opublikowana. Dzięki wypowiedziom wiceministra Jacka Tomczaka wiemy jednak, że twórcy pakietu planują zaktualizować m.in. Kodeks postępowania administracyjnego i Kodeks cywilny. 

Całość planowanych zmian ma obejmować trzy obszary – każdy z konkretnym zestawem ułatwień:

  • łatwiejsze kroki w biznesie,
  • prostsze zasady wykonywania działalności gospodarczej,
  • prawo gospodarcze przyjazne przedsiębiorcom.

Obszar pierwszy: łatwiejsze kroki w biznesie


Ten obszar obejmuje zmiany w przepisach dla nowych przedsiębiorców. Chodzi przede wszystkim o doprecyzowanie zapisów, które wzbudzały wątpliwości osób zakładających działalność gospodarczą i były w przeszłości przedmiotami sporów. 

Co zmienią doprecyzowane przepisy?

Po pierwsze: wprowadzą zasadę głoszącą, że osoby wykonujące działalność nierejestrowaną mogą posługiwać się wyłącznie numerem PESEL.

Po drugie: wyeliminują wątpliwości praktyczne dotyczące możliwości prowadzenia drobnej działalności (działalności nierejestrowej) przez obcokrajowców.

Po czwarte: uregulują oskładkowanie umów cywilnoprawnych zawieranych w ramach działalności nierejestrowanej.

Obszar drugi: prostsze zasady wykonywania działalności gospodarczej


Polscy przedsiębiorcy często narzekają na przytłoczenie obowiązkami, jakich muszą pilnować na co dzień. Ministerstwo Rozwoju i Technologii postanowiło zaproponować konkretne zmiany. Mają onie nie tylko ulżyć firmom, ale także ułatwić im współpracę z organami administracji publicznej. 

W jaki sposób pakiet deregulacyjny ma ułatwić prowadzenie działalności?

1
Poprzez skrócenie maksymalnego czasu kontroli mikrofirm – zostanie on obniżony z 12 do 6 dni.
2
Dzięki wprowadzeniu obowiązku doręczenia przedsiębiorcy listy informacji i dokumentów przed wszczęciem kontroli wstępnej. Celem tej zmiany jest zapewnienie większej przejrzystości procedur kontrolnych. Zdaniem autorów projektu będzie to stanowić korzyść zarówno dla kontrolujących, jak i kontrolowanych.
3
Wskutek rozszerzenia instytucji “wezwania miękkiego” – dzięki tej zmianie urzędy, które mają podejrzenia wobec danej firmy, nie muszą od razu wszczynać formalnej procedury administracyjnej. Wezwanie miękkie umożliwi urzędowi wystąpienie do firmy z prośbą o wyjaśnienia. W ten sposób przedsiębiorca otrzyma co najmniej 14 dni na ustosunkowanie się do tej prośby, dzięki czemu będzie mógł rozjaśnić wątpliwości urzędników i uniknąć czasochłonnej i stresującej kontroli w firmie.
4
W następstwie zmiany definicji rzemiosła i rzemieślnika – wśród zaproponowanych poprawek jest m.in. włączenie nowych zawodów do wykazu zawodów rzemieślniczych, a także umożliwienie prowadzenia działalności rzemieślniczej spółkom kapitałowym.
5
Zwiększając zakres dofinansowania wykształcenia młodych pracowników.
6
Dzięki zachętom do mediacji i koncyliacji w postępowaniach sądowych i administracyjnych – niestety nie określono, na czym miałyby polegać te zachęty.
7
Poprzez elektronizację umów leasingu – ta długo oczekiwana zmiana pozwoli przedsiębiorcom zawierać umowy leasingu poprzez wymianę dokumentów pomiędzy stronami, czyli – de facto – w formie elektronicznej. Obecnie każda umowa leasingu musi być zawarta w formie papierowej pod rygorem nieważności.
8
Wprowadzając do obiegu gospodarczego weksla w formie elektronicznej – to kolejne z oczekiwanych usprawnień pozwoli łatwiej wystawiać weksle. Co istotne – planowana zmiana nie oznacza jednak – przynajmniej na razie – rezygnacji z tradycyjnej formy papierowej.
9
Wdrażając elektronizację postępowania przed Krajową Izbą Odwoławczą.

Obszar trzeci: prawo gospodarcze przyjazne przedsiębiorcom


Przedstawiciele resortu Technologii i Rozwoju zapowiedzieli, że zależy im na stabilności systemu prawnego i minimalizowaniu obciążeń regulacyjnych. Jednym ze środków do osiągnięcia tego celu ma być sprawienie, by organy legislacyjne, które wpływają na kształt prawa gospodarczego, brały w swoich pracach pod uwagę nie tylko nowe pomysły i przepisy, ale także już funkcjonujące regulacje. 

Jakie zmiany zajdą w tym obszarze?

1
Wdrożenie zasady “one in, one out” – oznacza ona, że każde obciążenie, które ma dotknąć przedsiębiorców, będzie skutkowało usunięciem innego obciążenia.
2
Wprowadzenie obowiązku oceny funkcjonowania aktu normatywnego – w ramach tego obowiązku organy będą musiały dokonać następczej ewaluacji oddziaływania przepisów, jeżeli nie zostały w ich przypadku przeprowadzone konsultacje publiczne. 
3
Wydłużenie vacatio legis – zgodnie z nową propozycją ministerstwa, przedsiębiorcy będą mieli co najmniej 6 miesięcy na przygotowanie się do wdrożenia nowych rozwiązań, licząc od dnia ogłoszenia zmian.
4
Liczne usprawnienia dotyczące corocznego przeglądu prawa gospodarczego – zabrakło tu jednak konkretnych zapowiedzi.
5
Rządowy program regulacyjny – wraz z pakietem deregulacyjnym pojawi się obowiązek opracowywania programu regulacyjnego cyklicznie – co cztery lata – w formie oficjalnego dokumentu. Zgodnie z założeniami, zmiana ta ma się przyczynić do poprawy jakości tworzonego prawa, jednak w projekcie nie uwzględniono żadnych sankcji grożących za niedopełnienie tego obowiązku, co może doprowadzić do powstania martwego przepisu, który nie będzie przez nikogo egzekwowany. Eksperci wskazują też na zbyt małą częstotliwość opracowywania programu. Co cztery lata zmienia się kadencja Sejmu – łatwo więc wyobrazić sobie sytuację, w której przygotowany przez przedstawicieli “starego” Sejmu program zostanie zignorowany przez przedstawicieli nowej izby niższej parlamentu.

Co z kolejnymi pakietami deregulacyjnymi?


W większości publikacji na ten temat, a także w wypowiedziach przedstawicieli resortu Rozwoju i Technologii pojawia się określenie “pierwszy pakiet deregulacyjny”, co naturalnie implikuje istnienie drugiego, a może i kolejnych pakietów zmian dla przedsiębiorców. 

Wprost na ten temat wypowiedział się dr Mariusz Filipek, pełnomocnik ministra rozwoju i technologii do spraw deregulacji i dialogu gospodarczego. Zgodnie z jego słowami, w przygotowaniu znajduje się drugi i trzeci pakiet deregulacyjny. Założenia drugiego mieliśmy poznać jeszcze w lipcu lub sierpniu tego roku. Choć nic takiego się nie wydarzyło, należy się spodziewać, że prędzej czy później poznamy plany ministerstwa dotyczące kolejnych pakietów.

Kiedy pierwszy pakiet deregulacyjny wejdzie w życie?


Projekt pakietu deregulacyjnego znajduje się obecnie (stan na 23 października 2024) w fazie opiniowania. Zakończyły się już konsultacje publiczne, które trwały do 30 sierpnia tego roku. Zgodnie z zapowiedziami ministerstwa, projekt stanie się przedmiotem obrad Sejmu na przełomie 2024 i 2025 roku, a wejść w życie powinien w lipcu 2025 – oczywiście z uwzględnieniem sześciomiesięcznego vacatio legis.

O tym warto wiedzieć:


  • leasing zwrotny - na czym polega?

    Leasing zwrotny – na czym polega i dla kogo jest przeznaczony?


    Czym jest leasing zwrotny i jakie korzyści z niego płyną?
    Więcej: Leasing zwrotny – na czym polega i dla kogo jest przeznaczony?
  • pakiet deregulacyjny wspiera firmy

    Pierwszy pakiet deregulacyjny dla przedsiębiorców – jakie zmiany przyniesie?


    Czym jest pakiet deregulacyjny i jak wpłynie na polskich przedsiębiorców?
    Więcej: Pierwszy pakiet deregulacyjny dla przedsiębiorców – jakie zmiany przyniesie?
  • podatkowa grupa kapitałowa składa się z co najmniej dwóch spółek

    Podatkowa grupa kapitałowa (PGK) – co to jest, kiedy warto ją stworzyć?


    Czym jest podatkowa grupa kapitałowa i kiedy warto ją założyć? Jakie korzyści przynosi?
    Więcej: Podatkowa grupa kapitałowa (PGK) – co to jest, kiedy warto ją stworzyć?

Poznaj naszą bazę biznesowej wiedzy


Zapisz się na Przegląd PRAGMAtyczny!

FINANSE | PODATKI | PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ

Nie chcesz przegapić najważniejszych wiadomości ze świata finansów, podatków i przedsiębiorczości? Wypełnij formularz obok i dołącz do czytelników Przeglądu PRAGMAtycznego. Wiadomość od nas otrzymasz tylko raz w miesiącu – nie obawiaj się spamu z naszej strony.