Dla kogo ubezpieczenie OC firmy jest obowiązkowe?
Skoro ubezpieczenie ma uchronić przedsiębiorcę przed ponoszeniem kosztów szkód wyrządzonych osobom trzecim, wydaje się oczywiste, że warto o taką polisę zadbać. Stopień ryzyka, z jakim mierzą się firmy, nie jest jednak równy. Jednoosobowa działalność copywriterki, w ramach której przedsiębiorczyni przygotowuje teksty dla agencji marketingowych to przykład firmy, w której ryzyko wyrządzenia komuś szkody jest niski (choć nie zerowy). Zupełnie inaczej jest, gdy przedsiębiorca prowadzi szkolenia ze wspinaczki wysokogórskiej lub zajmuje się zarządzaniem majątkiem klientów.
Ustawodawca wziął pod uwagę różne okoliczności i sporządził listę zawodów, w których wykupienie polisy ubezpieczeniowej dla firm jest obligatoryjne. W zbiorze tym znajdziemy między innymi:
- lekarzy oraz lekarzy stomatologów,
- doradców podatkowych,
- notariuszy,
- adwokatów i radców prawnych,
- agentów ubezpieczeniowych,
- zarządców nieruchomości,
- firmy świadczące usługi ochrony osób i mienia,
- organizatorów imprez masowych,
- pośredników w handlu nieruchomościami,
- architektów,
- księgowych.
Wszystkie z wymienionych zawodów i obszarów wiążą się z podwyższonym ryzykiem wysunięcia roszczeń ze strony osób trzecich. Nie jest jednak tak, że samo prowadzenie działalności w ramach jednego ze wskazanych zawodów obliguje do wykupienia OC firmy. Często decydują niuanse. Na przykład lekarz nie potrzebuje OC, jeżeli pracuje w przychodni czy szpitalu. Gdy jednak prowadzi indywidualną praktykę, OC jest dla niego obowiązkowe.
Zakres ochrony OC działalności gospodarczej
Nie istnieje uniwersalny zakres ubezpieczenia, który dotyczyłby wszystkich zawodów objętych obowiązkowym OC. To, jaką polisę musisz wykupić, zależy od zawodu, jaki wykonujesz lub działalności, jaką prowadzi Twoja firma.
Przykład:
Pan Jarosław jest agentem ubezpieczeniowym. Na co dzień współpracuje z czterema towarzystwami ubezpieczeniowymi, co sprawia, że ubezpieczenie OC jest dla niego obowiązkowe. To ważne, bo dotyczy agentów, którzy współpracują z więcej niż jednym towarzystwem jednocześnie.
Obowiązek wykupienia polisy dotyczy pana Jarosława także dlatego, że – działając w porozumieniu z różnymi ubezpieczycielami – przyjmuje na siebie część ryzyka, pośrednicząc pomiędzy klientami a firmami oferującymi polisy.
A skąd pan Jarosław ma wiedzieć, jakie ubezpieczenie powinien wykupić? Wszystkie potrzebne informacje znajdzie w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 18 maja 2018 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania czynności agencyjnych.
Ostatni punkt jest szczególnie istotny – zanim rozpoczniesz działalność gospodarczą lub poszerzysz istniejącą o nowy rodzaj świadczonych usług, sprawdź koniecznie, czy masz obowiązek wykupienia OC firmy oraz jaki jest jej zakres. Informacji na ten temat nie znajdziemy niestety w Ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Odpowiedzi należy szukać w przepisach branżowych, na przykład:
- w Ustawie z dn. 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej – w przypadku podmiotów leczniczych,
- w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 6 listopada 2014 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorców wykonujących działalność z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych – w przypadku księgowych prowadzących księgi rachunkowe w ramach działalności gospodarczej,
- w Ustawie z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie – w przypadku notariuszy.
Każdy z tych dokumentów precyzuje, w jakich sytuacjach OC staje się obowiązkowe oraz szczegółowo określa zakres obowiązkowego ubezpieczenia dla danej grupy zawodowej. Oczywiście wiodące towarzystwa ubezpieczeniowe, w których można wykupić obowiązkowe polisy dla firm, także posiadają odpowiednią wiedzę, którą chętnie podzielą się z klientami. Jeśli jednak nie masz pewności, rozważ skorzystanie z usług doradcy ubezpieczeniowego.
Jakie korzyści przynosi ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej firmy?
Nawet jeśli działalność, którą prowadzisz, nie trafiła na listę zobowiązanych do skorzystania z ubezpieczenia OC, warto rozważyć zakup polisy. Choćby po to, by zabezpieczyć się na wypadek roszczeń ze strony osób trzecich – kontrahentów, partnerów biznesowych, podwykonawców klientów czy nawet osób postronnych. Ubezpieczenie uchroni Twoją firmę przed dodatkowymi kosztami odszkodowań w przypadku, gdy w ramach prowadzonej działalności wyrządzisz komuś szkodę.
Świetnym przykładem jest tutaj OC przewoźnika drogowego. W polskim prawie nie ma przepisów, które zobowiązują przedsiębiorców trudniących się przewozem towarów i osób do wykupienia firmowego OC. Oczywiście wciąż każdy pojazd musi być ubezpieczony a samochody wykorzystywane w firmach ubezpiecza się na odmiennych zasadach niż pojazdy przeznaczone do użytku prywatnego, ale – mimo zwiększonego ryzyka wyrządzenia szkód – przewoźnik nie musi posiadać osobnego ubezpieczenia. W rzeczywistości jednak trudno wyobrazić sobie sytuację, w której firma transportowa rezygnuje z wykupienia ubezpieczenia OCPD i ryzykuje ogromne straty.
Przykład:
Pani Anita prowadzi firmę, w ramach której przewozi towary w Polsce i za granicą. Choć nie ma obowiązku wykupienia polisy OCPD (odpowiedzialności cywilnej przewoźnika drogowego), odpowiada za bezpieczeństwo przewożonych towarów oraz za dostarczenie ich na ustalony z klientem czas. Ubezpieczenie pozwoli pani Anicie zabezpieczyć się na wypadek uszkodzenia towaru, jego zniszczenia, a nawet kradzieży. To niezwykle ważne – zwłaszcza, jeśli przewożone towary mają dużą wartość.
Choć więc przewoźnicy nie muszą – zgodnie z prawem – ubezpieczać się dodatkowo, praktyka pokazuje co innego. Powód jest prosty: zleceniodawcy zawsze upewniają się, czy firma, której powierzają swoje towary, jest odpowiednio zabezpieczona. Klienci przewoźników zdają sobie sprawę, że w przypadku wystąpienia którejkolwiek z wymienionych sytuacji (uszkodzenie, zniszczenie czy kradzież towaru) proces uzyskania odszkodowania bez udziału ubezpieczyciela może ciągnąć się latami i to bez gwarancji powodzenia.
Ważne!
Przewoźnicy, którzy świadczą usługi poza granicami Polski, mogą także wykupić osobne ubezpieczenie OC w ruchu międzynarodowym. Jest ono niezależne od OC w ruchu krajowym – to znaczy, że jeśli przewoźnik działa zarówno, na terenie kraju, jak i poza nim, powinien rozważyć zakup dwóch polis.
Za co odpowiada przedsiębiorca?
Jeśli jeszcze nie masz pewności co do tego, czy wykupienie polisy OC na firmę jest właściwym ruchem, sprawdź, za co tak naprawdę możesz ponosić odpowiedzialność jako osoba prowadząca działalność gospodarczą. Lista jest długa – znalazły się na niej między innymi:
- rażące niedbalstwa przedsiębiorcy, w wyniku których klient poniósł stratę,
- działania, które naraziły klientów na straty lub utratę korzyści,
- szkody wyrządzone klientom-użytkownikom produktów wytworzonych przez przedsiębiorcę,
- szkody spowodowane przez pracowników i podwykonawców,
- szkody spowodowane przez należące do przedsiębiorcy pojazdy (dotyczy także pojazdów wynajmowanych na podstawie umowy leasingu lub najmu),
- szkody wynikłe w następstwie nieszczęśliwych wypadków, spowodowanych przez przedsiębiorcę,
- opóźnienia w świadczeniu usługi lub dostawie towarów, które naraziły klienta na koszty,
- niewykonanie usługi lub niedostarczenie towarów,
- nierzetelne wykonanie zlecenia,
- niedopełnienie zobowiązań gwarancyjnych i innych zobowiązań.
Powyższa lista udowadnia, że prowadzenie działalności gospodarczej nierozerwalnie wiąże się z ponoszeniem ryzyka. Ocena tego ryzyka pozostaje jednak w gestii samego przedsiębiorcy – dopóki przepisy jednoznacznie nie wskażą, że obszar, w którym prowadzisz działalność gospodarczą, jest objęty obowiązkowym OC firmy, decyzja należy do Ciebie.
