Czym są koszty finansowe? Definicja
Jak podaje Główny Urząd Statystyczny, koszty finansowe to wydatki związane z obsługą finansów przedsiębiorstwa. Na poziomie ogólnym to wystarczająca definicja, szczegóły mogą mieć jednak bardzo duże znaczenie. Poznajmy więc bardziej konkretną definicję kosztów finansowych.
Koszty finansowe to wszystkie wydatki, które ponosi Twoja firma w związku z realizacją operacji finansowych oraz korzystaniem z kapitału zewnętrznego. Istotną cechą kosztów finansowych jest fakt, że wpływają one na wynik finansowy firmy. Poziom tych wydatków należy regularnie badać, ponieważ jest on jednym z kluczowych czynników oceny stabilności i płynności finansowej firmy. Do grupy tej zaliczymy m.in. odsetki od pożyczek czy leasingu, odsetki za zwłokę (do zapłaty) czy też straty poniesione w wyniku zbycia aktywów finansowych. To tylko kilka przykładów – pełną listę umieściliśmy w dalszej części tekstu.
Rozpoznawanie kosztów i przychodów finansowych
Chcąc sporządzić rachunek zysków i strat, konieczne jest przygotowanie pełnej listy przychodów finansowych oraz kosztów finansowych.
Przychody finansowe – lista
Za każdym razem, gdy Twoja firma pożycza lub sprzedaje innym podmiotom aktywa finansowe (np. dyskonto czy odsetki), notuje przychód finansowy. Oto lista kategorii przychodów:
- kwoty należne z tytułu dywidend,
- aktualizacja wartości inwestycji,
- odsetki od nabytych obligacji,
- odsetki od lokat terminowych,
- odsetki od udzielonych pożyczek,
- odsetki za zwłokę (zapłacone przez wierzycieli),
- odsetki budżetowe (uzyskane zwroty),
- przychody ze sprzedaży aktywów finansowych,
- dyskonto (od pozyskanych weksli i czeków obcych),
- odpisy,
- nadwyżki kursowe,
- zyski ze sprzedaży akcji, udziałów, papierów wartościowych (jeżeli był wyemitowany przez inne podmioty).
Koszty finansowe – lista
W sytuacji, gdy Twoje przedsiębiorstwo uiszcza opłatę na rzecz innego podmiotu w zamian za pożyczkę lub inną usługę, w wyniku której powstaje zobowiązanie finansowe, mamy do czynienia z kosztem finansowym. Oto lista kategorii kosztów:
- odsetki – od pożyczek, kredytów, leasingu, obligacji,
- odsetki za zwłokę w spłacie zobowiązań,
- prowizje – faktoringowe, pożyczkowe, kredytowe,
- opłaty bankowe – zwłaszcza te, które wynikają z obsługi zadłużenia,
- oprocentowanie kredytów i pożyczek,
- ujemne różnice kursowe,
- koszty wyceny zobowiązań walutowych,
- straty na posiadanych aktywach finansowych,
- odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu operacji finansowych,
- dyskonta (wynikające ze sprzedaży czeków, weksli i papierów wartościowych).
Jeśli chcesz wiedzieć więcej o prowizjach i innych kosztach faktoringu, przeczytaj nasz poradnik!
Pamiętaj, że rezerwy zabezpieczone na poczet uregulowania zobowiązań finansowych również mogą być brane pod uwagę jako koszty finansowe, podobnie jak straty poniesione ze względu na przeprowadzoną likwidację spółek zależnych.
Co nie jest kosztem finansowym?
Równie istotne, jak ustalenie, co jest kosztem finansowym, jest upewnienie się, że nie każdy wydatek ponoszony przez Twoją firmę, należy do tej kategorii. Czego nie zaksięgujemy jako koszt finansowy?
- Kary – te wynikające z niedopełnienia warunków umów, niedostosowania się do przepisów czy popełnienia wykroczeń skarbowych – nie stanowią kosztu finansowego przedsiębiorstwa.
- Grzywny – jeżeli Twoja firma popełni wykroczenie lub przestępstwo skarbowe, lub też naruszy przepisy dotyczące ochrony konkurencji i konsumentów, może zostać na nią nałożona grzywna. Grzywien nie uwzględnia się jednak w ewidencji jako koszty finansowe.
- Zaległości podatkowe – a konkretnie odsetki z nich wynikające również nie są kosztem finansowym.
Na jakie konto księgować koszty finansowe?
Koszty finansowe stanowią odrębną od kosztów operacyjnych i pozostałych kosztów operacyjnych grupę. Księguje się je w Zespole 7 – Przychody, dochody i koszty, na koncie 751. Warto tu zaznaczyć, że konto 750 należy do przychodów finansowych.
Strona Wn konta 751 służy ewidencji wszelkiego rodzaju kosztów finansowych, warto jednak pamiętać o tym, że należy w jej ramach wyodrębnić naliczone odsetki od pożyczek i odsetki za zwłokę od zobowiązań.
Wraz z końcem roku obrotowego ujęte w ewidencji koszty operacji finansowych należy przenieść na stronę Wn konta 860 (służącego do ustalenia wyniku finansowego jednostki). Oznacza to, że na koniec roku konto 751 powinno pozostać puste (nie wykazywać salda).
Ewidencja i rozliczanie kosztów finansowych w czasie
Art. 39 ust. 1 ustawy o rachunkowości głosi, że jednostki dokonują czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów, jeżeli dotyczą one przyszłych okresów sprawozdawczych. W kontekście tej publikacji szczególne znaczenie ma także ust. 4 tego samego artykułu.
Zgodnie z jego treścią jeżeli wartość otrzymanych finansowych składników aktywów jest niższa od zobowiązania zapłaty za nie, w tym również z tytułu emitowanych przez jednostkę papierów wartościowych, to różnica stanowi czynne rozliczenie międzyokresowe kosztów, które odpisuje się w koszty finansowe w równych ratach, w ciągu okresu, na jaki zaciągnięto zobowiązanie.
W ten sposób rozlicza się między innymi koszty prowizji od zaciągniętych zobowiązań, które zostały potrącone z góry, a także odsetki należne od przyznanych kwot, które zostały pobrane z góry za cały okres kredytowania.
Ważne!
Rozliczanie kosztów finansowych w czasie należy ująć na koncie 651 – Inne rozliczenia międzyokresowe, a następnie odpisać na konto 75 – w ratach, o których mówi art. 39, ust. 1 ustawy o rachunkowości.
Przykład:
Firma pana Ryszarda otrzymała kredyt bankowy w kwocie 95 000 zł. Wpływ środków pochodzących z rzeczonego kredytu na firmowy rachunek bankowy zaksięgowano więc na konto Wn 130 (Rachunek bieżący) oraz konto Ma 134 (Kredyty bankowe).
Bank potrącił prowizję z góry, co oznacza, że koszty tej prowizji będą rozliczane w czasie i ujęte na koncie Wn 651 (Inne rozliczenia międzyokresowe) i na koncie Ma 134 (Kredyty bankowe).
Koszty prowizji odpisywane będą wraz z upływem czasu na konto Wn 751 (Koszty finansowe) oraz konto Ma 651 (Inne rozliczenia międzyokresowe).
Podsumowanie
Kwestia kosztów i przychodów finansowych dotyczy każdego przedsiębiorcy, który prowadzi operacje finansowe – w szczególności, gdy korzysta z produktów finansowych i kapitału obcego. Aby dopełnić obowiązków związanych z księgowaniem kosztów finansowych, pamiętaj o ujmowaniu ich na odpowiednich kontach oraz o odwoływaniu się do art. 39 i art. 43 ustawy o rachunkowości.
Warto także pamiętać o tym, że przychody i koszty finansowe z reguły mają niewielki wpływ na tworzenie zysku firmy, a jedno nie wynika z drugiego – w zależności od sytuacji, Twoja firma może notować zarówno wysokie, jak i niskie przychody i koszty finansowe. Nie musi to oznaczać kłopotów finansowych. Mimo to poziom kosztów należy regularnie monitorować.
