Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa

Parametrem, który ma ogromne znaczenie zarówno w przypadku jednoosobowych działalności gospodarczych, jak i większych firm, jest kondycja finansowa przedsiębiorstwa. W jakiej sytuacji i w jaki sposób się ją ocenia? Co rezultaty analizy mówią o firmie? Sprawdźmy.
 

Kiedy dokonuje się oceny finansowej?

Finanse firmy prześwietlane są przy każdej próbie wzięcia kredytu na firmę czy pozyskania finansowania z innego źródła (np. od inwestorów). W takiej sytuacji dzieje się to automatycznie, to jednak nie jedyny moment, w którym warto zamówić analizę finansową.

Wiele firm korzysta z możliwości, jakie daje ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa i sama decyduje się z niej skorzystać, by otrzymać szczegółowe informacje na temat swoich finansów i lepiej przygotować strategię rozwoju.

Analiza ta polega na sprawdzeniu sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, dla którego została zlecona, zwykle po to, by zweryfikować wypłacalność firmy oraz ocenić ryzyko kredytowe, jakie podejmuje instytucja finansująca.

Aby można było dokonać oceny, należy przygotować pisma zawierające istotne informacje. W zależności od formy prawnej spółki może chodzić o dokumenty założycielskie, bilans, rachunek zysków i strat oraz KPiR.

Warto jednak pamiętać, że taki zestaw informacji może się okazać niepełny – wiele przedsiębiorstw amortyzuje przecież sprzęty, rozlicza koszty oraz tworzy rezerwy, przez co początkowo ich kondycja finansowa może wyglądać na gorszą, niż jest w rzeczywistości. Pełny obraz sytuacji da nam rachunek przepływów pieniężnych.

Dzięki temu dowiemy się między innymi, które elementy działalności generują najwięcej środków, a które je pochłaniają. Poznamy także zdolność przedsiębiorstwa do finansowania działań podstawowych, a także odkryjemy, ile środków pieniężnych firma wydała na rozwój i nowe inwestycje (i z jakich źródeł finansowania korzystała w tych procesach).

 
 
Sprawdź także!
Odroczony termin płatności – jak zabezpieczyć się przed zatorami płatniczymi?
Zatory płatnicze w branży TSL. Czy faktycznie można uniknąć tego problemu?
 

Metody pomiaru i oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa

Spośród przyjętych i szeroko stosowanych metod oceny kondycji finansowej, najczęściej stosowaną jest wskaźnikowa ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa. Nie jest to jedyna dostępna metoda, od niej jednak zaczniemy.

Analiza wskaźnikowa

To najpopularniejszy i przez wielu uznawany za najważniejszy element oceny finansów przedsiębiorstwa. Bierze się w tym przypadku pod uwagę cztery wskaźniki: rentowność, płynność, obrotowość oraz zadłużenie. Odzwierciedlają one sytuację finansową przedsiębiorstwa i umożliwiają jej jednoznaczną ocenę.

Analiza rentowności

Dzięki prostemu obliczeniu uzyskujemy informację na temat stosunku zysku do przychodów. To pozwala ocenić, jak efektywne są działania sprzedażowe podejmowane przez firmę. Wyraża to poniższe równanie:

Wynik analizy rentowności pozwala ocenić, czy przedsiębiorstwo wystarczająco dobrze zarządza zasobami zaangażowanymi w swoją działalność.

Analiza płynności finansowej

Ważnym kryterium kondycji finansowej firmy jest także jej płynność. Cecha ta charakteryzuje przedsiębiorstwa, w których nie zachodzi groźba niewypłacalności. Firmy te pokrywają swoje bieżące zobowiązania, regularnie wypłacają pensje pracownikom i nie mają opóźnień w spłatach należności.

Podczas analizy płynności finansowej weryfikuje się, czy firma może spłacać bieżące zobowiązania (wskaźnik bieżącej płynności), czy jest w stanie poradzić sobie z należnościami, jeśli nie uwzględnić zgromadzonych zapasów (wskaźnik szybkiej płynności), a wreszcie czy same zgromadzone środki pieniężne wystarczyłyby na spłatę aktualnych zobowiązań (wskaźnik płynności natychmiastowej).

Więcej o płynności finansowej w artykule: Płynność finansowa firmy bez tajemnic

Analiza obrotowości

Badający obrotowość (inaczej sprawność działania lub aktywność) przedsiębiorstwa sprawdza, jak efektywnie generuje ono przychody oraz jak umiejętnie zarządza aktywami.

Kryteria oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa, które pozwalają na rzetelną analizę sprawności firmy, to między innymi:

• wskaźnik okresu spłaty zobowiązań w dniach;
• wskaźnik obrotowości aktywów całkowitych;
• wskaźnik rotacji zapasów;
• wskaźnik rotacji zapasów w dniach;
• wskaźnik rotacji należności;
• wskaźnik rotacji należności w dniach;
• wskaźnik cyklu konwersji gotówki.

Analiza zadłużenia

Analityk zajmujący się oceną zadłużenia przedsiębiorstwa, sprawdza jak sprawnie następuje obsługa zobowiązań krótko- oraz długoterminowych firmy. Warto tu nadmienić, że nie zawsze zadłużenie jest czymś jednoznacznie złym dla przedsiębiorstwa – ostrożnie kontrolowane pozwala firmom zastosować dźwignię finansową. Należy jednak uważać na wysokie zadłużenie, które zwiększa ryzyko kredytowe działalności.

Ze wskaźników zadłużenia korzysta się także, by rzetelnie ocenić strukturę zadłużenia firmy, a przy okazji otrzymać informacje tym, jakie są źródła finansowania przedsiębiorstwa.

Najważniejsze wskaźniki w analizie zadłużenia to:

• wskaźnik ogólnego zadłużenia; 
• wskaźnik zadłużenia kapitału własnego;
• wskaźnik długoterminowego zadłużenia;
• wskaźnik udziału zobowiązań długoterminowych;
• wskaźnik pokrycia obsługi długu;
• wskaźnik pokrycia zobowiązań odsetkowych.

Dodatkowe mierniki oceny kondycji przedsiębiorstwa

Zwykłą analizę wskaźnikową – choć dostarcza ona wielu użytecznych informacji – można jeszcze wzbogacić o inne metody. Jedną z nich, stosowaną gdy w analizie wskaźnikowej zaobserwowano niepokojące rezultaty, jest ocena ryzyka upadłości.

Ocena ryzyka upadłości przedsiębiorstwa

Tego rodzaju analiza korzysta z omawianych wcześniej wskaźników, ale także bierze pod uwagę statystykę właściwą dla danej branży, rodzaju oraz wielkości przedsiębiorstwa.

W ocenie ryzyka bankructwa stosuje się metodę dyskryminacyjną w różnych modelach, na przykład Gajki i Stosa, Altmana czy Hołdy.

Sytuacja finansowa przedsiębiorstwa jest już znana – co dalej?

W zależności od tego, z jakiego powodu ocena kondycji finansowej firmy została zamówiona, inne będą rezultaty jej przeprowadzenia. Podzielmy to podsumowanie na dwie części.

Ocena finansów firmy przed zaciągnięciem kredytu

Pozytywny wynik analizy finansów przedsiębiorstwa oznacza, że nie tylko jest ono płynne finansowo, ale także z dużą dozą prawdopodobieństwa zachowa tę płynność na dłużej, co pozwoli na spłatę zobowiązania bez przeszkód. Taka ocena oznacza, że kredyt (lub inna forma finansowania) prawdopodobnie zostanie udzielony.

W sytuacji, gdy wystawiona „nota” jest za niska, firma nie otrzyma kredytowania. Jest to oczywiście sytuacja niepożądana, aby więc jej uniknąć i przygotować się do procesu kredytowego, warto przedtem skorzystać z BIK Przedsiębiorcy i zweryfikować wstępnie zdolność kredytową swojej firmy.

Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa dla celów strategicznych

W tym przypadku wyniki potraktujemy nieco inaczej niż w poprzednim. Jeśli analiza wykaże, że kondycja finansowa firmy nie jest zadowalająca, będzie to wyraźny sygnał, że konieczne jest wprowadzenie daleko idących zmian, które pozwolą przedsiębiorstwu na powrót na właściwe tory.

Płynność finansowa, mądre inwestycje i stały rozwój – firma, która może pochwalić się tymi trzema cechami, nie powinna mieć problemów z uzyskaniem pozytywnej oceny kondycji finansowej. Nie istnieją jednak przedsiębiorstwa, w których nie ma czego poprawiać. Szczegółowa analiza jest w stanie wskazać takie elementy nawet wyjątkowo dobrze prosperującym firmom… a to może im jedynie pomóc.

 
 
Czytaj także:
Zatory płatnicze – czym są i jak ich uniknąć?
Jak wykorzystać przeterminowane faktury i poprawić płynność finansową?
Konsekwencje niepłacenia składek ZUS w terminie