Czym jest pakiet GSR?
General Safety Regulations to duży projekt unijny, mający na celu poprawę bezpieczeństwa na drogach. Aby ten cel osiągnąć, konieczne jest ustandaryzowanie wyposażenia w samochodach – najpierw ciężarowych, a wkrótce także w samochodach osobowych czy autokarach.
Prace nad pakietem GSR trwają już od lat (rozpoczęły się w 2009), a zakończenie ostatniego etapu wdrożenia planowane jest obecnie na rok 2029.
Początkowo głównym założeniem GSR miało być zmniejszenie liczby ofiar śmiertelnych wypadków drogowych na terenie Unii Europejskiej o 50% do 2020 roku. Od momentu rozpoczęcia prac do 2018 roku udało się zmniejszyć ten parametr o 21%, i choć nie był to zły wynik, oznaczało to, że wciąż około 25 tysięcy ludzi rocznie traci życie w wypadkach drogowych w UE.
Konieczne było więc wprowadzenie zmian, i tak narodziła się spora aktualizacja do pakietu GSR, którą zaprezentowano w 2019 roku. Przy tej okazji pojawiło się określenie “vision zero”, czyli wizja zmniejszenia liczby ofiar śmiertelnych do zera w 2050 roku. Dużym krokiem w stronę celu ma być zaktualizowana wersja GSR, która już działa.
Nowe obowiązkowe wyposażenie w ciężarówkach
Przepisy GSR zawierają m.in. wytyczne dotyczące obowiązkowego wyposażenia, jakie musi być obecne w samochodach ciężarowych. Nowe regulacje objęły homologacje od lipca 2022. Z kolei nowo rejestrowane samochody będą musiały posiadać odpowiednie systemy od lipca 2024. Co znajduje się na liście obowiązkowego wyposażenia?
System informowania przy ruszaniu (MOIS)
Moving Off Information System wykrywa obiekty znajdujące się tuż przed maską pojazdu. Rozwiązanie to ma za zadanie ostrzec kierowcę, gdyby ten chciał ruszyć samochodem bez sprawdzania, czy coś znajduje się przed nim. Ma to szczególne znaczenie w przypadku dużych samochodów ciężarowych, w których kierowca może nie dostrzec na przykład pieszego, przechodzącego tuż przed maską.
Czujniki martwego pola (BSIS)
Blind Spot Information System to rozwiązanie, które jest szczególnie przydatne dla kierowców dużych pojazdów. Im większy samochód, tym większe zazwyczaj są tzw. martwe pola, czyli obszary, których kierowca nie może zobaczyć w lusterkach. System BSIS wykrywa obiekty lub osoby, które znajdują się w martwych polach.
Ważne!
Projekt kolejnych zmian w ramach GSR przewiduje, że w 2029 producenci samochodów ciężarowych będą musieli projektować kabiny w taki sposób, by jak najbardziej ograniczyć obszary wokół pojazdu, które są niewidoczne dla kierowcy.
System informacji o cofaniu (REIS)
Reversing Information System zawiera zestaw czujników i kamer, które ułatwiają kierowcy manewrowanie pojazdem podczas jazdy na biegu wstecznym. To nic innego jak obowiązkowe czujniki parkowania, które doskonale znamy z samochodów osobowych.
System ostrzegania o przekroczeniu prędkości (ISA)
Intelligent Speed Assist to system, który ma na celu ostrzeganie kierowcy o przekroczeniu prędkości. Co istotne, rozwiązanie to nie wpływa na prędkość pojazdu – nie redukuje jej ani nie wymusza zmian w jeździe, a jedynie przypomina kierowcy o konieczności zdjęcia nogi z gazu.
Ostrzeganie o zmęczeniu kierowcy (DDAW)
Nowoczesne samochody ciężarowe będą musiały posiadać system DDAW, który ostrzega przed możliwym przemęczeniem na podstawie zalogowanego czasu pracy. Już w 2026 jednak wymagana będzie dodatkowa funkcjonalność – system, którego zadaniem będzie monitorowanie zachowania kierowcy. Czujniki rozmieszczone w kabinie będą wykrywały, czy kierujący pojazdem ma skupioną uwagę, a w przypadku stwierdzenia symptomów rozkojarzenia, dadzą znać, uruchamiając sygnał dźwiękowy.
System monitorowania ciśnienia w oponach (TPSM)
Czujniki zainstalowane w kołach (zazwyczaj na obręczy lub wentylu) monitorują na bieżąco ciśnienie w oponach i poinformują kierowcę, gdy ciśnienie zacznie spadać.
Podstawa pod montaż blokady antyalkoholowej
W każdym samochodzie ciężarowym rejestrowanym od lipca 2024 roku powinien znaleźć się system, który umożliwi montaż blokady antyalkoholowej. Blokada ta powstrzyma kierowcę przed uruchomieniem pojazdu, jeżeli ten nie skontroluje swojej trzeźwości, korzystając z obecnego na pokładzie samochodu alkomatu.
Podsumowanie
Wymienione siedem elementów składa się na pełną listę obowiązkowego wyposażenia, którego wymaga ostatnia aktualizacja GSR. Zadaniem każdego z tych systemów jest zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia błędu po stronie kierowcy – stąd czujniki wykrywające zmęczenie, monitoring martwego pola czy system ostrzegania o przekroczeniu prędkości.
Warto tutaj nadmienić, że warunki przepisów muszą spełnić wszystkie samochody ciężarowe, które chcą uzyskać homologację już od lipca 2022, natomiast w lipcu 2024 roku każdy z tych elementów będzie musiał znaleźć się w nowych fabrycznie pojazdach ciężarowych. A co z samochodami osobowymi? Wiele z tych systemów także musi być obecna w osobówkach, jednak nie wszystkie – mniejsze samochody nie potrzebują bowiem czujników martwego pola czy systemu ostrzegania o przeszkodach w tak dużym stopniu, jak pojazdy ciężarowe czy autobusy.
Głównym celem nowych przepisów jest poprawa bezpieczeństwa na drogach, co w oczywisty sposób wiąże się z kosztami. Należy wziąć pod uwagę fakt, że z pewnością zmienią się także ceny pojazdów ciężarowych – nie jest to jednak zmiana, której należy unikać. Systemy bezpieczeństwa i tak muszą być obecne w samochodach, nawet tych starszych.
