Czy warto być VATowcem?

Chcesz otworzyć swoją firmę i zastanawiasz się nad tym, czy warto być VATowcem? Takie pytanie zadaje sobie większość początkujących przedsiębiorców. Bycie VATowcem wielu osobom kojarzy się z dodatkową biurokracją, wyższymi cenami (a co za tym idzie – byciem mniej konkurencyjnym na rynku) czy też z całkowicie zbędnym podatkiem, którego w gruncie rzeczy nie ma sensu płacić. Ty również masz tego typu wątpliwości? Jeśli tak, to koniecznie zapoznaj się z naszym artykułem. Znajdziesz w nim odpowiedzi na pytania:

Czym jest podatek VAT?

Aby znaleźć satysfakcjonującą odpowiedź na pytanie, czy warto być płatnikiem VAT, warto zacząć od wyjaśnienia, czym w ogóle jest VAT. Podatek od towarów i usług – bo taką nosi nazwę – nazywany jest też podatkiem od wartości dodanej. Danina ta po raz pierwszy została wprowadzona we Francji w 1954 roku, a w Polsce obowiązuje od 1993 roku. Podatek VAT dotyczy zarówno sprzedawców, jak i nabywców i naliczany jest na każdym etapie, kiedy wnoszona jest wartość dodana.

Wartość VAT-u doliczana jest do kwoty netto w momencie dokonywania transakcji, co w praktyce często oznacza, że podatek VAT płacony jest przez nabywcę towaru lub odbiorcę usługi. VAT jest również rozliczany pomiędzy przedsiębiorcami. Jego wysokość zależna jest od kwoty netto. Obecnie najczęściej stosowaną stawką VAT jest 23%. Przedsiębiorca, który wystawia fakturę, dolicza do kwoty netto 23% VAT-u. Jeśli więc wystawi on fakturę na kwotę 1000 zł netto, doliczy do niej 230 zł VAT-u – ostateczny koszt towaru (dla klienta indywidualnego) wyniesie więc 1230 zł. Następnie otrzymany podatek VAT w wysokości 230 zł przedsiębiorca przekazuje do Urzędu Skarbowego. Skoro więc pieniądze z VAT-u są tylko przekazywane przez przedsiębiorcę, to czy warto być VATowcem?

Kto musi zostać płatnikiem VAT?

Zgodnie z polskimi przepisami przedsiębiorca może wybierać pomiędzy byciem płatnikiem VAT a zwolnieniem z VAT-u. Istnieją jednak pewne warunki, które należy spełnić, aby móc wybrać drugie rozwiązanie. Otóż zwolnienie z VAT-u przysługuje wyłącznie firmom, których przychód w ubiegłym roku nie przekroczył 200 tys. zł.  Jeśli limit ten został przekroczony, przedsiębiorca jest zobowiązany do bycia płatnikiem VAT. Warto tutaj pamiętać, czym różni się dochód i przychód.

Oczywiście bycie płatnikiem VAT jest obligatoryjne w wielu innych przypadkach. Między innymi wtedy, gdy transakcje dokonywane są w zakresie towarów takich jak monety czy wyroby jubilerskie, a także towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym. Ustawa z dnia 11 marca 2014 r. o podatku od towarów i usług określa także, kto jest zobowiązany do bycia zwolnionym z VAT-u. Dotyczy to na przykład przedsiębiorców, którzy zajmują się dostawą złota do Narodowego Banku Polskiego czy dostawców produktów rolnych, pochodzących z własnej działalności rozlicznej – te podmioty nie mogą zostać podatnikami podatku VAT. Więcej informacji na temat zwolnień z VAT znaleźć można w Art. 42 Ustawy o podatku od towarów i usług.

Dlaczego warto być VATowcem?

Powodów, dla których warto być VATowcem, jest wiele. Najważniejszą kwestią pozostaje fakt, że odprowadzanie podatku VAT pozwala na odliczenie go od zakupionych towarów i usług. Jeśli więc przedsiębiorca zakupi sprzęt za 1000 zł netto, będzie mógł odliczyć 230 zł VAT-u, co w efekcie przełoży się na obniżenie kosztu zakupu i zmniejszenie ostatecznego podatku VAT. Podatek VAT można również odliczyć w momencie, gdy przedsiębiorca korzysta z takich usług jak księgowość czy faktoring online. Dla wielu przedsiębiorców jest to najważniejszy argument przemawiający za tym, że warto być płatnikiem VAT – a przecież w każdej firmie dokonywane są jakieś zakupy, choćby nowej drukarki czy komputera. Każdy taki zakup do dobra okazja do obniżenia kosztów.

Wielu młodych przedsiębiorców obawia się, że bycie płatnikiem VAT sprawi, że będą oni mniej konkurencyjni. W większości przypadków jednak jest wręcz przeciwnie. Jeśli dokonujemy transakcji z innym VATowcem, to operacja będzie opłacalna dla każdej ze stron, ponieważ klient będzie mógł odliczyć sobie podatek VAT. Oznacza to, że  w większości przypadków osoby, które wystawiają fakturę VAT, są bardziej konkurencyjne na rynku. Bardzo często jest to jeden z czynników mających decydujący wpływ na to, czy potencjalny klient zechce nawiązać współpracę.

Zanim podejmiesz decyzję, czy chcesz zostać podatnikiem podatku VAT, zastanów się, kto jest klientem Twojej firmy. Bycie płatnikiem VAT jest najbardziej opłacalne w momencie, gdy wśród kontrahentów również są płatnicy VAT. Oprócz tego VATowcem warto być w sytuacji, gdy firma dokonuje wielu inwestycji lub ponosi wysokie koszty, ponieważ istnieje możliwość odliczenia podatku VAT od poniesionych kosztów – nawet jeśli zaczną one generować przychody dopiero w przyszłości. Oprócz tego bycie płatnikiem VAT opłaca się firmom, których działalność opiera się na imporcie, ponieważ mogą one odliczyć VAT z dokumentów celnych.

Podsumowując, decyzja o zostaniu płatnikiem VAT może znacząco zwiększać konkurencyjność danej firmy na rynku, a także pozwalać na czynienie sporych oszczędności w sytuacji, gdy dokonujemy jakichkolwiek zakupów „na firmę”. W praktyce bycie VATowcem opłaca się ogromnej większości przedsiębiorców.

Kiedy warto wybrać zwolnienie z podatku VAT?

Istnieje jednak kilka sytuacji, w których warto rozważyć zwolnienie z podatku VAT. Dotyczy to w szczególności firm, których klienci nie są VATowcami. Takich klientów interesuje przede wszystkim ostateczna cena produktu, a ta – dzięki brakowi podatku VAT – może być o wiele niższa. Jest to istotne, ponieważ klienci tacy nie mogą sobie odliczyć podatku VAT, a zatem nic nie zyskują nawiązując współpracę z VATowcem – a mogą jedynie stracić. Zwolnienie z podatku VAT może być również opłacalne w sytuacji, kiedy firma prowadzona jest na bardzo małą skalę i rozliczana jest w formie uproszczonej (ryczałt). Bycie zwolnionym z VAT-u pozwoli również na ograniczenie formalności, co przy działalności na niewielką skalę może okazać się istotne – szczególnie jeśli księgowość prowadzona jest samodzielnie.

Warto jednak pamiętać, że nie będąc VATowcem, tracimy możliwość odliczenia pewnych kwot od podatku, w efekcie czego zakupy firmowe będą odpowiednio droższe. Podejmując ostateczną decyzję o tym, czy warto być VATowcem, warto więc dokładnie przekalkulować, która opcja będzie bardziej opłacalna, z uwzględnieniem wszystkich planowanych zakupów oraz tego, dla jak wielu klientów brak podatku VAT będzie stanowił atut.

Czy warto być VATowcem – podsumowanie

Doświadczeni przedsiębiorcy są zgodni co do tego, że w zdecydowanej większości przypadków warto być VATowcem. Zwolnienie z podatku VAT najczęściej wybierane jest przez początkujących przedsiębiorców, którzy czują się „bezpieczniej”, nie będąc VATowcem. Przed podjęciem decyzji należy zastanowić się, jakie będą miesięczne koszty i kto będzie klientem naszej firmy. Przedsiębiorcy, którzy dopiero zakładają firmę, bardzo często obawiają się bycia VATowcem, ponieważ kojarzy im się to z wieloma formalnościami i ze skomplikowanymi rozliczeniami. Jeśli jednak firma operuje tylko na podatku VAT 23%, a najczęściej tak właśnie jest, rozliczenie to wcale nie jest skomplikowane. A zatem, odpowiadając na pytanie, czy warto być VATowcem – w przeważającej większości przypadków warto, ponieważ może to pozwolić na lepsze funkcjonowanie firmy, obniżenie obciążeń podatkowych, a w dłuższej perspektywie – na zyskanie nowych kontrahentów.

Czytaj także:
Faktura od nievatowca dla vatowca – czy można odliczyć podatek VAT?
Biała lista podatników VAT a faktoring
Co można wrzucić w koszty działalności gospodarczej