Forfaiting – co to jest i czym się różni od faktoringu

Forfaiting to narzędzie finansowe, które – choć często mylone z faktoringiem i posiadające z nim wiele cech wspólnych (na przykład cel) – różni się znacząco w sposobie finansowania. Jaka jest definicja forfaitingu, czym różni się od faktoringu oraz do kogo skierowana jest ta usługa? Odpowiedzi na te trzy pytania znajdziecie poniżej. Zapraszam do lektury!
 

Spis treści:

Forfaiting – definicja

 
W dużym skrócie forfaiting to forma finansowania przedsiębiorstw, polegająca na wykupie terminowych należności dotyczących zwykle transakcji zagranicznych. Należności te przyjmują postać weksli.
 
W procesie forfaitingu biorą udział cztery podmioty: forfaitysta (osoba lub firma zamawiająca usługę forfaitingu – eksporter), forfaiter (instytucja wykupująca należność i wypłacająca pieniądze wynikające z niej forfaityście), dłużnik (importer) oraz bank dłużnika. W umowie forfaitingowej stronami są jedynie pierwsze dwa podmioty.
 
Wyróżniamy forfaiting wierzytelności handlowych, wekslowych oraz leasingowych.
 

Chronologia forfaitingu

1. Na początku, zanim powstanie potrzeba skorzystania z forfaitingu firma eksportująca towary poza granice kraju podpisuje umowę handlową z importerem. Od tej pory importer staje się dłużnikiem.
2. Następnie eksporter zamawia w banku lub innej instytucji finansowej usługę forfaitingu. Forfaiter wykupuje wierzytelność przed upływem terminu płatności i – w zależności od jej rodzaju – pobiera odsetki dyskontowe i/lub przejmuje ryzyko niewypłacalności dłużnika.
3. Kolejnym krokiem w tym procesie jest dostawa towarów lub świadczenie usług wyszczególnionych w umowie handlowej (patrz punkt 1.).
4. W dalszej kolejności konieczne jest zabezpieczenie nabywanej wierzytelności. Może ono przyjąć formę poręczenia lub awalu. Poręczenia może udzielić bank po uprzednim dokonaniu oceny zdolności kredytowej dłużnika. Awalistą z kolei zostaje zwykle bank dłużnika.
5. Kiedy importer porozumie się już ze swoim bankiem, musi on dostarczyć dokumenty świadczące o poręczeniu lub awalu do forfaitera. Dzięki temu forfaiter – zapewniony o wypłacalności dłużnika – może wyświadczyć usługę forfaitingu eksporterowi.
6. Forfaiter wypłaca więc kwotę wierzytelności pomniejszoną o własną prowizję. W tym momencie udział forfaitysty-eksportera kończy się. Otrzymał on należne mu pieniądze, zabezpieczył się przed niewypłacalnością dłużnika i może kontynuować działalność swojej firmy, korzystając z pozyskanych środków.
7. Pomiędzy szóstym, a siódmym krokiem mija zwykle wiele dni, jako że terminy wierzytelności będących przedmiotem umów forfaitingowych oscylują w granicach roku do nawet dziesięciu lat (choć zdarzają się także krótsze). Ostatni etap to spłata należności. W zależności od sytuacji płatności dokonuje dłużnik lub poręczyciel.

Forfaiting a faktoring – czym się różnią?

 
Na pierwszy rzut oka obie usługi są do siebie dość podobne. Istnieją między nimi jednak znaczące różnice. Pierwszą z nich jest okres trwania. O ile umowa faktoringowa może zostać zawarta na czas określony (np. 12 miesięcy) lub nieokreślony, to forfaiting zawsze obejmuje tylko jedną wierzytelność. Sfinansowanie kilku transakcji zagranicznych za pośrednictwem forfaitingu wymaga spisania osobnych umów dla każdej z nich.
 
Drugą istotną różnicą jest obszar działania – faktoring działa zarówno w kraju, jak i za granicą, forfaiting z kolei dotyczy jedynie transakcji międzynarodowych.
 
Koszty przechylają szalę znów na korzyść faktoringu – za forfaiting zapłacimy bowiem więcej, głównie z powodu tego, że w usługę wpisana jest odpowiedzialność za ewentualne problemy z wypłacalnością dłużników, ale także dlatego, że obsługa forfaitingowa trwa zwykle znacznie dłużej – nawet do 10 lat.
 
Bardzo ważnym aspektem, który należy również porównać, jest wypłacana kwota. W usłudze forfaitingu natychmiast wypłacane jest 100% wartości wierzytelności. W przypadku faktoringu z kolei, na konto faktoranta przeważnie wpływa 80 – 90% finansowania z góry, a reszta po uregulowaniu płatności przez odbiorcę. Wyjątek stanowi faktoring polegający na finansowaniu pojedynczych faktur, gdzie podobnie, jak w przypadku forfaitingu wypłacane jest z góry 100% należności.
 

Dla kogo jest forfaiting?

 
Technicznie rzecz biorąc, z forfaitingu skorzystać mogą osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.
 
Choć forfaiting stosuje się najczęściej w odniesieniu do transakcji międzynarodowych, nie istnieją prawne przeszkody do skorzystania z usługi w kraju – w takich przypadkach zazwyczaj wybiera się cesję wierzytelności.
 
Forfaiting rozważyć warto również w sytuacji, gdy spodziewamy się wahań kursów walut, w których przeprowadzamy transakcję – zawarcie umowy forfaitingowej zabezpiecza przed niekorzystnymi zmianami. Pamiętajmy jednak, że kryteria te są brane pod uwagę także przez instytucje forfaitingowe.
 
 

Zobacz także:
Terminy wystawiania faktur
Faktoring bankowy a pozabankowy