Biuro Informacji…
Zanim przejdziemy do szerszego opisu, rozwińmy skróty, żeby pozbyć się wrażenia, które pozostawia po sobie ich wymowa:
- BIK to Biuro Informacji Kredytowej;
- BIG to Biuro Informacji Gospodarczej.
Warto zacząć od tego, że BIK to pojedyncza instytucja, z kolei BIG-ów w Polsce mamy w tej chwili aż pięć. Są to:
- BIG InfoMonitor (współpracujący z BIK)
- Krajowy Rejestr Długów BIG
- Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej (KBIG)
- Krajowa Informacja Długów Telekomunikacyjnych (KIDT)
- ERIF Biuro Informacji Gospodarczej
Biura Informacji Gospodarczej to konkurujące ze sobą podmioty, pomiędzy którymi nie ma przepływu informacji. Oznacza to, że konsument lub przedsiębiorca, który chce sprawdzić kontrahenta lub upewnić się, że jego własna sytuacja pod kątem aktywnych lub zamkniętych długów jest jasna, powinien zwrócić się z zapytaniem do wszystkich BIG-ów.
Akty prawne dla BIK i BIG-ów
To, jakie dane mogą zbierać i gromadzić Biura Informacji Kredytowej i Biura Informacji Gospodarczej, regulują różne przepisy. Dla BIK najważniejszym aktem prawnym jest Ustawa prawo bankowe, w części dotyczą go także Ustawa o ochronie danych osobowych oraz Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie szczegółowego zakresu danych podlegających wymianie pomiędzy instytucjami utworzonymi na podstawie przepisów prawa bankowego, a instytucjami pożyczkowymi i innymi podmiotami.
Biura Informacji Gospodarczej także podlegają Ustawie o ochronie danych osobowych, ale dodatkowo w ich przypadku zastosowanie ma Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczej i wymianie danych gospodarczych.
Dane w Biurach Informacji
Kolejną ważną różnicą pomiędzy BIK a BIG jest rodzaj gromadzonych przez te podmioty danych.
Jakie dane przechowuje BIK?
Biuro Informacji Kredytowej agreguje dane na temat czynnych zobowiązań kredytowych – przekazuje je tam zwykle bank lub inna instytucja finansowa, której dłużnik winien jest pieniądze. BIK może przechowywać następujące dane:
- o kredytach i pożyczkach aktywnych;
- o zobowiązaniach kredytowych zamkniętych;
- o kartach kredytowych, limitach oraz debetach;
- o zakupach na raty.
Przetwarzanie danych przez BIK
Jeśli kredyt lub pożyczka były spłacane regularnie i bez przekraczania terminów (dopuszczalne opóźnienie do 60 dni), BIK przestaje przechowywać dane o kredycie z dniem spłaty ostatniej raty i przenosi zgromadzone informacje do bazy danych statystycznych. Te informacje nie są widoczne dla banków, jeśli więc chcemy, by budowały one naszą historię kredytową, musimy wyrazić zgodę na ich przetwarzanie.
W przypadku, gdy zobowiązanie spłacono z opóźnieniem przekraczającym 60 dni, dane o kredycie będą przechowywane jeszcze przez 5 lat w BIK, a dopiero po tym czasie przeniesione do bazy danych statystycznych (skąd znikną po kolejnych 12 latach).
Jakie dane przechowują BIG-i?
W BIG-ach możemy znaleźć następujące informacje:
- o płatnościach z dowolnego obszaru gospodarki;
- o niezapłaconych należnościach;
- o niezapłaconych grzywnach, taksach sądowych i alimentach;
- o płatnościach regulowanych zgodnie z terminarzem (pozytywne informacje).
Przetwarzanie danych przez BIG-i
Dane do jednego z biur skierować można, jeśli kwota należności wynosi co najmniej 200 lub 500 zł (odpowiednio dla konsumentów i przedsiębiorców), jeśli termin płatności minął przynajmniej 30 dni wcześniej i upłynęło minimum 30 dni od wysłania wezwania do zapłaty, zawierającego informację o zamiarze przekazania danych dłużnika do jednego z BIG-ów (wraz z danymi biura).
W przypadku, gdy dłużnik spłaci całość zobowiązania, podmiot, który skierował jego dane do BIG, zobowiązany jest do usunięcia wpisu w ciągu 14 dni. Z kolei, jeśli dług nadal występuje, Biuro Informacji Gospodarczej przechowuje informacje na jego temat przez 6 lat (jeśli dłużnikiem jest konsument) lub przez 10 lat (jeśli dłużnikiem jest przedsiębiorca).
Korzystanie ze zgromadzonych danych
Informacje, które możemy znaleźć w BIK oraz BIG-ach służą najczęściej sprawdzaniu kontrahentów, weryfikacji zdolności kredytowej oraz sprawdzaniu wpisów na własny temat (na przykład po to, by uniknąć przykrej niespodzianki podczas starania się o kredyt).
Banki oraz SKOK-i mogą korzystać z danych zgromadzonych w BIK bez zgody sprawdzanego – wynika to z Ustawy prawo bankowe, ponieważ weryfikacja podmiotu w związku z wnioskiem kredytowym lub w celu monitorowania stanu trwającego kredytu to tzw. czynności bankowe.
Dane przechowywane w bazach BIG-ów mogą być przeglądane przez banki, SKOK-i i inne instytucje finansowe, a także urzędy, spółdzielnie, fundacje, stowarzyszenia, przedsiębiorców i konsumentów – ci ostatni nie mogą jednak zweryfikować zadłużenia innych konsumentów.
Jak sprawdzić swoją sytuację?
Chęć wzięcia kredytu czy też upewnienia się, że wszystkie informacje o płatnościach przekazywane są prawidłowo, mogą sprawić, że zainteresujemy się weryfikacją swojej sytuacji w BIK i BIG-ach. Jak to zrobić?
Pobranie raportu BIK
Biuro Informacji Kredytowej udostępnia wszystkim konsumentom i przedsiębiorcom możliwość wygenerowania raportu na swój temat. Wystarczy odwiedzić stronę internetową BIK i zamówić pojedynczy raport lub roczny pakiet comiesięcznych raportów – niezależnie od wybranej opcji, w otrzymanym raporcie znajdziemy historię naszych zobowiązań kredytowych z bazy BIK oraz finansowych z bazy BIG InfoMonitor (z tym biurem współpracuje BIK). Poza tym dokument zawiera wskaźnik sytuacji płatniczej oraz ocenę punktową.
Weryfikacja w BIG-ach
Podobnie wygląda sytuacja w BIG-ach – w każdym z nich wystarczy założyć konto, uzupełnić dane osobowe, przesłać skan dokumentu tożsamości i pobrać raport. Uwaga: dostęp do raportu dowolnego BIG-u na własny temat jest bezpłatny pod warunkiem, że korzystamy z niego nie częściej, niż raz na 6 miesięcy.
