Jak skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT w 2024 roku?
Jeżeli podatnik prowadzi działalność gospodarczą, która w 2023 roku wygenerowała mniej niż 200 000 zł wartości sprzedaży, może on uniknąć odprowadzania VAT-u w kolejnym roku. Wysokość limitu nie zmieniła się w porównaniu z zeszłym rokiem.
Należy pamiętać, że wartość sprzedaży nie uwzględnia szeregu elementów, które opisuje art. 113, ust. 1 i 2 Ustawy z dn. 11 marca 2004 o podatku od towarów i usług.
Chcąc więc obliczyć wartość sprzedaży, nie weźmiemy pod uwagę:
- kwoty podatku VAT,
- wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
- wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość,
- sprzedaży na odległość towarów importowanych,
- odpłatnej dostawy towarów zaliczanych przez podatnika do środków trwałych na podstawie przepisów o podatku dochodowym,
- odpłatnej dostawy wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji,
- odpłatnej dostawy towarów i świadczenia usług zwolnionych z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 Ustawy o VAT.
Od ostatniego punktu obowiązuje jednak kilka wyjątków. Przedsiębiorca nie może korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT, jeżeli realizuje:
- odpłatną dostawę towarów i świadczy usługi zwolnione z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 Ustawy o VAT,
- transakcje związane z nieruchomościami,
- usługi ubezpieczeniowe lub usługi wyszczególnione w art. 43 ust. 1 pkt 6, 12 i 38-41 rzeczonej ustawy.
Założyłeś firmę w trakcie roku? Oblicz limit zwolnienia podmiotowego z VAT!
Jeżeli zakładasz firmę, gdy rok już trwa, nie możesz zastosować limitu wartości sprzedaży w wysokości 200 000 zł. Zamiast tego konieczne jest zastosowanie prostego wzoru, dzięki któremu wyliczysz proporcjonalną kwotę limitu na pozostałą część roku od momentu uruchomienia działalności. Przekroczenie tej kwoty nie pozwoli Ci uniknąć podatku VAT.
Oto wzór:
200000*D/365
W tym wzorze litera D oznacza liczbę dni pozostałych do końca roku od dnia uruchomienia działalności gospodarczej.
Ważne!
Warto pamiętać, że obliczając kwotę limitu zwolnienia z VAT za rok przestępny (np. 2024) należy zastosować liczbę 366 zamiast 365. Będzie to dotyczyć firm w momencie weryfikacji, czy mogą korzystać z podmiotowego zwolnienia z VAT w 2025 r.
Przykład:
Pani Hanna otworzyła firmę 10 października 2023 roku, do końca roku pozostały więc 82 dni. Przedsiębiorczyni zastosowała podany wyżej wzór i otrzymała wynik 44 931 zł 51 gr (200 000 * 82/365). Oznacza to, że może korzystać ze zwolnienia z VAT, jeżeli przewiduje, że nie przekroczy takiej wartości sprzedaży.
Co w przypadku przekroczenia limitu?
Limit 200 000 zł lub proporcjonalny to kwota, do której zwolnienie z VAT obowiązuje. Zwolnienie traci ważność z momentem przekroczenia tej kwoty, a każda kolejna sprzedaż będzie opodatkowana podatkiem VAT.
Z chwilą przekroczenia kwoty 200 000 zł, przedsiębiorca musi złożyć we właściwym urzędzie skarbowym wypełniony formularz VAT-R, czyli innymi słowy: zarejestrować się do VAT.
Przykład:
Pani Hanna z początkiem grudnia 2023 roku przekroczyła wartość limitu – osiągnięta przez jej firmę wartość sprzedaży wyniosła wówczas 45 700 zł. Przedsiębiorczyni niezwłocznie zarejestrowała się do VAT i odprowadziła podatek od pierwszej transakcji, która przebiła kwotę 44 931 zł 51 gr. Ta sytuacja oznacza również, że pani Hanna nie będzie mogła skorzystać ze zwolnienia z VAT w 2024 roku.
Czy można zrezygnować ze zwolnienia z podatku VAT?
Przedsiębiorca ma prawo do tego, by zrezygnować z korzystania ze zwolnienia z podatku VAT. W tym celu musi on złożyć zawiadomienie o chęci rezygnacji. Zawiadomienie należy sporządzić na piśmie i wysłać do naczelnika właściwego urzędu skarbowego.
Podatnik, który nie chce już korzystać ze zwolnienia z VAT-u, musi powiadomić urząd najpóźniej w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym planuje porzucić prawo do zwolnienia z podatku VAT.
Ważne!
Jeżeli firma rezygnuje ze zwolnienia z podatku, niezwłocznie musi zarejestrować się do VAT – złożyć wypełniony druk VAT-R.
Czynności odbierające prawo do zwolnienia z VAT podmiotowego
Ustawa o podatku od towarów i usług wymienia szereg usług, których świadczenie dyskwalifikuje przedsiębiorcę z możliwości korzystania ze zwolnienia z podatku VAT.
Nie przysługuje Ci prawo do zwolnienia z VAT w przypadku, jeżeli:
- dokonujesz dostaw towarów wymienionych w zał. nr 12 do ustawy o VAT,
- dokonujesz dostaw towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem:
- energii elektrycznej,
- produktów kosmetycznych (w tym perfum i wód toaletowych, kosmetyków do manicure i pedicure, kosmetyków upiększających do twarzy, dezodorantów osobistych),
- preparatów toaletowych dla zwierząt,
- kart do gry – z wyłączeniem kart do gry dla dzieci),
- wyrobów tytoniowych (cygar, cygaretek, papierosów z tytoniu lub namiastek tytoniu, tytoniu oraz tabaki),
- nowych środków transportu,
- terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod zabudowę,
- świadczysz usługi prawnicze oraz doradcze,
- świadczysz usługi jubilerskie,
- nie posiadasz siedziby lub miejsca zamieszkania na terytorium kraju.
Pełen katalog czynności wyłączających możliwość skorzystania ze zwolnienia z VAT znajdziesz w art. 113 ustawy o VAT.
Jak wrócić do zwolnienia z VAT podmiotowego?
Jeżeli utraciłeś prawo do zwolnienia z VAT, na przykład poprzez przekroczenie limitu 200 000 zł, możesz wrócić do korzystania ze zwolnienia w przyszłości. Istnieje jednak warunek, który należy spełnić: od roku, w którym firma przestała być zwolniona z VAT lub z niego zrezygnowała, musi upłynąć kolejny pełny rok.
Przykład:
Pani Hanna utraciła prawo do korzystania ze zwolnienia z VAT w grudniu 2023 roku i zarejestrowała się do VAT. W kolejnym roku jej sprzedaż spadła i wyniosła 186 540 zł, co oznacza, że mieści się w limicie (zakładając, że limit na rok 2025 będzie taki sam jak obecnie). Pani Hanna może ponownie skorzystać ze zwolnienia z podatku od towarów i usług od roku 2025.
Zwolnienie z VAT przedmiotowe
Część przedsiębiorców może skorzystać z przedmiotowego zwolnienia z VAT (zamiast podmiotowego). W tym wariancie nie bierze się pod uwagę wartości sprzedaży – nie obowiązują też żadne inne limity kwotowe. Kluczowym kryterium jest rodzaj towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez przedsiębiorcę.
Art. 43 ust. 1 ustawy o VAT wskazuje, jakie towary i usługi objęte są przedmiotowym zwolnieniem z VAT. To między innymi:
- dostawa towarów wykorzystywanych na cele działalności zwolnionej od podatku,
- dostawa produktów rolnych i świadczenie usług rolniczych dokonywane przez rolnika ryczałtowego,
- dostawa ludzkich organów i mleka kobiecego,
- dostawa krwi, osocza pełnego, komórek krwi lub preparatów krwiopochodnych pochodzenia ludzkiego, jeżeli nie są lekami,
- dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane,
- dostawa budynków, budowli lub ich części z wyjątkami określonymi w ustawie,
- usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, funduszami kapitałowymi, otwartymi funduszami emerytalnymi itp.,
- usługi w zakresie opieki medycznej,
- usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym, świadczone przez nauczycieli,
- …i wiele innych.
