Co to jest dywidenda?
Bardziej szczegółowa, niż we wstępie, charakterystyka dywidendy powinna uwzględniać fakt, że prawo do dywidendy należy się osobom, które wniosły swój kapitał w celu założenia lub rozwoju spółki. Można więc uznać, że dywidenda stanowi de facto wynagrodzenie za zainwestowane w przedsiębiorstwo środki.
Ważne!
Dywidendę wypłaca się od zysków netto spółki. Z ich osiągnięciem mamy do czynienia, jeżeli przedsiębiorstwo w ramach roku obrotowego zwiększy kapitał własny spółki, jednak nie wliczając w to wpłat środków dokonywanych przez akcjonariuszy. Od tego równania należy odliczyć oczywiście także opodatkowanie spółki.
W kontekście dywidendy mówimy najczęściej o wypłacaniu środków, jednak istnieje także możliwość rozliczania dywidendy na przykład w formie rzeczowej. Co więcej, nawet nieruchomość może stanowić dywidendę dla wspólnika. W ramach rozliczenia, spółka może także wyświadczyć usługi na rzecz osoby uprawnionej do zysków.
Jaka może być kwota dywidendy?
Wysokość dywidendy to kwestia, którą ustala się w ramach uchwały o podziale zysku. Kodeks spółek handlowych wskazuje, że środki wypłacane w ramach dywidendy nie mogą przekraczać zysku za poprzedni rok obrotowy, powiększonego o niepodzielone zyski z lat ubiegłych oraz o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone do podziału. Kwotę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, udziały własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki powinny być przekazane z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy, lub rezerwowe (art. 192 i art. 348 k.s.h.).
Ważne!
Proste spółki akcyjne rządzą się nieco innymi prawami w tym kontekście – art. 30015 k.s.h. wspomina, że kwotę dywidendy w prostej spółce akcyjnej można zwiększyć o odpowiednie kwoty z kapitału akcyjnego. Kolejne paragrafy ustawy wymieniają jednak dodatkowe warunki:
- wypłata dywidendy na rzecz akcjonariuszy z kapitału akcyjnego nie może doprowadzić do zmniejszenia kwoty tego kapitału poniżej 1 złotego,
- wypłacenie dywidendy na rzecz akcjonariuszy nie może doprowadzić do utraty przez spółkę, w normalnych okolicznościach, zdolności do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych w terminie sześciu miesięcy od dnia jej dokonania,
- wypłata z kapitału akcyjnego może nastąpić dopiero po wpisie zmiany jego wysokości do KRS.
Wypłata dywidendy: kiedy następuje?
Oczywiście dywidenda nie jest wypłacana na życzenie – decyzję o tym, jak często akcjonariusze i udziałowcy otrzymają swoją wypłatę, podejmuje walne zgromadzenie spółki lub zgromadzenie wspólników (wspomina o tym art. 193 k.s.h.). Zdecydowanie najczęściej ustala się częstotliwość wypłat dywidendy raz do roku, ale zdarzają się także kwartalne.
W przypadku, gdy dzień wypłaty nie został określony, następuje ona niezwłocznie po dniu dywidendy.
Zaliczka na poczet dywidendy – kiedy można ją wypłacić?
Kodeks spółek handlowych przewiduje możliwość wypłacenia zaliczek, jednak zastosowanie jej obwarowane jest pewnymi ograniczeniami.
- Po pierwsze: wypłata ta może mieć jedynie formę pieniężną (a zatem wspomniane wcześniej dywidendy przekazywane w formie rzeczowej lub usług nie mają tu zastosowania).
- Po drugie: przedsiębiorstwo musi wpierw zabezpieczyć odpowiednią kwotę – zaliczki na poczet dywidendy nie może wypłacić z pieniędzy pochodzących z innego źródła niż majątek spółki.
- Po trzecie: w poprzednim roku obrotowym spółka musi wykazać zysk (potwierdzony sprawozdaniem finansowym).
- Po czwarte: w razie, gdyby wskutek wypłaty zaliczek, spółka odnotowała na koniec bieżącego roku obrotowego stratę lub zysk niższy niż suma wypłaconych zaliczek, wypłacone zaliczki podlegają zwrotowi. W całości, jeżeli spółka wykazała stratę lub w części, jeżeli zarobek firmy jest niższy niż suma zaliczek.
Ważne!
Zasady te są nieco zmodyfikowane w spółkach akcyjnych. Należy pamiętać, że wypłata zaliczek musi być potwierdzona zgodą rady nadzorczej spółki. Poza tym musi zostać ogłoszona na miesiąc przed wypłatą. Władze spółki muszą także zadbać o spełnienie obowiązku informacyjnego. W tym celu należy podać datę sporządzenia sprawozdania finansowego, kwoty przeznaczonej na wypłatę zaliczek na poczet dywidendy oraz wskazać datę, w której ustalono, kto jest uprawniony do uzyskania zaliczki.
Ważne!
Zaliczka na poczet dywidendy w prostej spółce akcyjnej nie może zostać wypłacona ze środków kapitału akcyjnego.
Jak rozliczyć podatek od dywidendy?
Aby prawidłowo rozliczyć podatek od dywidendy, należy mieć świadomość, jakie jest źródło przychodów. Odpowiedni przepis znajdziemy w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych – w art. 17 dokumentu wskazano, że dywidenda należy do kategorii przychodów z kapitałów pieniężnych.
Warto przy tym pamiętać, że przychody z tytułu dywidendy powstają w chwili jej wypłacenia – nie odprowadzamy więc podatku od należnej dywidendy, ale od tej, którą udziałowiec już otrzymał.
Podatek dochodowy od dywidendy: jak opodatkowano zyski z udziałów?
Czas, by udzielić odpowiedzi na najważniejsze pytanie, dotyczące dzisiejszego tematu. Ile wynosi stawka podatku dochodowego od dywidendy? Podatek od przychodów z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych wynosi 19% i jest to podatek zryczałtowany. Co więcej, przychodu tego nie można pomniejszyć o koszty jego uzyskania. W rzeczywistości więc mamy tu do czynienia z podatkiem przychodowym.
Są i dobre wieści dla udziałowców i akcjonariuszy, czerpiących zyski z dywidend. Dochody te nie łączą się z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych opodatkowanych zgodnie ze skalą podatkową. Podatnik nie musi więc brać pod uwagę przychodu z dywidend, wypełniając zeznanie podatkowe, nie musi także obliczać samodzielnie kwoty podatku ani składać żadnego innego zeznania podatkowego, związanego z tym tematem.
W skrócie: to płatnik, czyli w tym kontekście spółka wypłacająca dywidendę, ma obowiązek wypłacić ją, pomniejszoną o kwotę podatku dochodowego (przychodowego). Odprowadzenie podatku do urzędu skarbowego również należy do obowiązków spółki – musi to zrobić w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek. O wysokości pobranego podatku przedsiębiorstwo musi poinformować urząd, wypełniając formularz PIT-8AR. Termin na dopełnienie tego obowiązku upływa w ostatnim dniu stycznia w roku następującym po roku podatkowym, w którym pobrano podatek.
Podsumowanie
W ramach podsumowania wszystkiego, co najważniejsze, przypomnijmy, że podatek od dywidendy:
- zawsze wynosi 19%,
- jest de facto podatkiem przychodowym,
- nalicza się go od wypłaconej, a nie należnej dywidendy,
- obowiązek jego pobrania oraz rozliczenia ciąży na spółce.
Co więcej, udziałowiec lub akcjonariusz nie musi nawet wykazywać przychodów z dywidendy w zeznaniach podatkowych.
