Wielkość firmy ma znaczenie
Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców to dokument, w którym znajdziemy definicje firm ze względu na ich rozmiary. Każdy z tych statusów wymaga spełnienia jednocześnie dwóch warunków.
Mikroprzedsiębiorca
Tym określeniem nazwiemy przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników,
- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Mały przedsiębiorca
To firma, która w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
- zatrudniała średniorocznie mniej niż 50 pracowników,
- osiągnęła roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jej bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro.
Dodatkowo mały przedsiębiorca nie może być jednocześnie mikroprzedsiębiorcą.
Średni przedsiębiorca
Przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników,
- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro.
Dodatkowo średni przedsiębiorca nie może być jednocześnie ani małym, ani mikroprzedsiębiorcą.
W ustawie prawo przedsiębiorców zabrakło definicji dużego przedsiębiorcy. Można przypuszczać, że wystarczy “nie zmieścić się” w którejkolwiek z wymienionych kategorii, by zostać automatycznie przypisanym do grupy dużych przedsiębiorców. Tak właśnie jest, choć z jakiegoś powodu, aby uzyskać pewność, musimy dotrzeć do innej ustawy.
Jak ustalić status dużego przedsiębiorcy?
Status dużego przedsiębiorcy precyzuje dopiero Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Zgodnie z art. 4, ust. 6 duży przedsiębiorca to przedsiębiorca niebędący mikroprzedsiębiorcą, małym przedsiębiorcą ani średnim przedsiębiorcą. Oznacza to, że duży przedsiębiorca w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:
- zatrudniał średniorocznie 250 lub więcej pracowników,
- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych równy lub wyższy równowartości 50 milionów euro w złotych, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat osiągnęły, lub przekroczyły równowartość 43 milionów euro w złotych.
Status dużego przedsiębiorcy – przedsiębiorstwa partnerskie i powiązane
Aby ustalić, czy firma powinna uzyskać status dużego przedsiębiorcy, należy przeliczyć liczbę zatrudnionych osób oraz zweryfikować kwotę obrotów w danym roku podatkowym. Niezwykle ważne jest jednak to, że należy wziąć pod uwagę nie tylko personel i obroty przedsiębiorstwa macierzystego, ale także wszystkich firm partnerskich i powiązanych.
Przedsiębiorstwo samodzielne
Tym terminem określimy każdą firmę, która nie jest przedsiębiorstwem partnerskim ani przedsiębiorstwem powiązanym.
Przedsiębiorstwo partnerskie
To co najmniej dwie firmy, które nie kwalifikują się jako przedsiębiorstwa powiązane, a pomiędzy nimi zachodzi związek, polegający na dzieleniu lub współdzieleniu kapitału (w zakresie co najmniej 25%) innego przedsiębiorstwa lub praw głosu w danym przedsiębiorstwie.
Przedsiębiorstwo powiązane
To firmy, które nie spełniają kryterium potrzebnego do uznania je za firmy partnerskie oraz spełniające minimum jeden z następujących warunków:
- dysponuje większością praw głosu w innym przedsiębiorstwie i pełni w nim rolę udziałowca, akcjonariusza lub członka,
- ma prawo do wyznaczania lub odwoływania większości członków organu zarządzającego, nadzorczego lub administracyjnego w innej firmie,
- może wywierać dominujący wpływ na inne przedsiębiorstwo na podstawie umowy z nim zawartej lub postanowień wpisanych do statutu, lub umowy spółki,
- jest udziałowcem, akcjonariuszem lub członkiem innego przedsiębiorstwa, jednocześnie kontrolując samodzielnie większość praw głosu udziałowców, akcjonariuszy lub członków w tym przedsiębiorstwie na podstawie umowy zawartej z pozostałymi udziałowcami, akcjonariuszami lub członkami danej firmy.
Dodatkowa zasada
Kolejną zasadę wprowadza Załącznik nr 1 do rozporządzenia Komisji WE nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r., uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187 z 26.06.2014 r.). W art. 4 pkt. 4 dokumentu znalazł się zapis: “Poza przypadkami określonymi w ust. 2 akapit drugi przedsiębiorstwa nie można uznać za małe lub średnie przedsiębiorstwo, jeżeli 25% lub więcej kapitału lub praw głosu kontroluje bezpośrednio lub pośrednio, wspólnie lub indywidualnie, co najmniej jeden organ publiczny”.
Wyjątki od tej reguły szczegółowo opisano w art. 3 pkt. 2 załącznika do rozporządzenia.
Obowiązki dużego przedsiębiorcy
Od momentu, w którym ustalono status dużego przedsiębiorcy, na firmę nakłada się dodatkowe obowiązki, wyszczególnione w ustawie o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Jednym z tych obowiązków jest konieczność złożenia oświadczenia o statusie dużego przedsiębiorcy. W rzeczywistości może to być jedno z trzech oświadczeń:
- o posiadaniu statusu dużego przedsiębiorcy – składa się je w momencie zawarcia pierwszej transakcji z kontrahentem,
- o uzyskaniu statusu dużego przedsiębiorcy – należy je złożyć najpóźniej w momencie zawarcia pierwszej transakcji handlowej po uzyskaniu statusu,
- o utracie statusu dużego przedsiębiorcy – składa się je najpóźniej przy okazji zawarcia pierwszej transakcji handlowej po utracie statusu.
Oświadczenie należy złożyć jednokrotnie, w formie, w jakiej zawierana jest transakcja handlowa. Jedną z typowych form spełnienia tego obowiązku jest zawarcie odpowiedniej klauzuli informacyjnej w umowie sporządzonej pomiędzy kontrahentami w transakcji handlowej.
Ważne!
Jeżeli przedsiębiorca nie dopełni obowiązku złożenia oświadczenia o statusie dużego przedsiębiorcy – na przykład złoży je po terminie lub jego treść będzie niezgodna ze stanem faktycznym, podlega karze grzywny do 5000 zł. Mówi o tym art. 13z oraz art. 13za ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom.
